Inkomsten Tag

blank

Fair pay praktijkinstrumenten van zes ketentafels: vanaf nu te gebruiken!

4 december 2023

Foto: Shutterstock

Tien fair pay voorstellen van zes fairPACCT ketentafels zijn in consultatie geweest en op 27 november gepresenteerd aan stakeholders. De reacties waren positief, in een enkel geval heeft de input geleid tot een kleine technische wijziging. Dus vanaf nu zijn deze fair pay praktijkinstrumenten concreet te gebruiken! Dat samen met een aantal onderzoeken naar honoreringen in het werkveld en referentiekaders bestaande uit vergelijkingen met cao’s en richtlijnen in culturele en andere aanpalende sectoren.

De praktijkinstrumenten

Bij de praktijkinstrumenten gaat het om richtlijnen met tarieven en onderzoeken/producten gericht op primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden. Er zijn of komen waar nodig aanvullend extra handreikingen of leidraden gelet op de specifieke werksituaties van bepaalde categorieën werkenden. Zie onderstaand een overzicht van de praktijkinstrumenten per ketentafel.

De praktijkinstrumenten van de ketentafels vormen een aanvulling op het landelijke onderzoek ‘Fair Pay dichterbij’ van 16 november in opdracht van Kunsten ’92 en met behulp van OCW-subsidie, waarin 2022 als peiljaar voor cao’s en andere beloningsrichtlijnen is genomen.

Veel subidieloketten met fair pay voorwaarden zijn sinds afgelopen vrijdag, 1 december, open. De fair pay praktijkinstrumenten en onderzoeken van de ketentafels kunnen hierbij geraadpleegd worden. Onderaan dit nieuwsbericht volgt meer informatie. 

 

Ketentafel Kunstprofessionals in Cultuureducatie en Amateurkunst

De ketentafel Kunstprofessionals in Cultuureducatie en Amateurkunst van fairPACCT presenteert bij deze de ‘Handreiking Tarieventool’. Deze bevat 13 typen hoofdactviteiten en is bedoeld voor zelfstandigen in deze culturele deelsector en hun opdrachtgevers, voor wie er geen cao van toepassing is. De handreiking heeft als bijlage een separaat excel-bestand met financiële achtergrondgegevens en een bijlage met tabellen voorzien van adviestarieven met zzp-opslag en opslag voor bijkomende werkzaamheden.

Klik hier om meer te lezen over de praktijkinstrumenten van de ketentafel Kunstprofessionals in Cultuureducatie en Amateurkunst.

 

Ketentafel Letterenorganisaties

De ketentafel Letterenorganisaties c.s. presenteert bij deze een Functiehandboek en een Standaardregeling secundaire arbeidsvoorwaarden. Deze zijn primair bedoeld voor werkenden bij literaire festivals, manifestaties en literatuur-educatieve instellingen.

Klik hier om meer te lezen over de praktijkinstrumenten van de ketentafel Letterenorganisaties.

 

Ketentafel Archeologie 

De ketentafel Archeologie c.s. presenteert bij deze een officieus Functiehuis en een Standaardregeling secundaire arbeidsvoorwaarden. Het gaat in dit Functiehuis op basis van een specifieke Arbeidsmonitor en aanvullend diepte-onderzoek bij bedrijven en overheden om vijf hoofdcategorieën met ieder drie typen functies. Deze zijn voorzien van de huidige beloningen. Ook is er een Standaardregeling gemaakt op basis van een detailvergelijking met vier bestaande aanpalende cao’s en een ingetrokken archeologische bedrijfscao. 

Klik hier om meer te lezen over de praktijkinstrumenten van de ketentafel Archeologie.

 

Ketentafel Popmusici

De ketentafel Popmusici behoudt de hoogte van de fair pay gages voor optredende musici zoals opgenomen in het rapport ‘De kloof tussen inzet en inkomsten van popmuzikanten’ van januari 2023. In het rapport worden vijf carrièrefases onderscheiden met elk een eigen gage-hoogte: 0/Starting up, 1/Upcoming, 2/Developing, 3/Mid-career, 4/Arrived. De daarbij ontwikkelde online Rekentool kent 11 objectieve criteria waarmee kan worden bepaald tot welke fase een artiest/act moet worden gerekend en welke gage daarbij hoort. 

Klik hier om meer te lezen over de praktijkinstrumenten van de ketentafel Popmusici.

 

Ketentafel Freelance Klassieke Musici

De ketentafel Freelance Klassieke Musici presenteert bij deze de ‘Eindrapportage Starttarieven. Uitkomsten instrumentontwikkeling fair practice voor freelance klassieke musici’. Hierbij hoort een online Tarieventool zodat musici zelf met behulp van de criteria in het rapport hun gages bij optredens zonder cao kunnen berekenen. In de eindrapportage worden zeven beroepspraktijken onderscheiden. Uitgangspunt is een professional op HBO-niveau. 

Klik hier om meer te lezen over de praktijkinstrumenten van de ketentafel Freelance Klassieke Musici.

 

Ketentafel Cultuur Marketing en Communicatie

De ketentafel Cultuur Marketing en Communicatie presenteert bij deze drie fair pay praktijkinstrumenten. Het gaat om een Manifest over de waarde van cultuurmarketeers en een Whitepaper met zeven daaraan gekoppelde praktijkvoorbeelden. Ook betreft het een vergelijking van de honorering voor vijf typen MarCom functies in diverse culturele cao’s met die in de BV Nederland. Er zijn twee specifieke onderleggers gemaakt: een referentiekader plus een onderzoek naar projectcriteria voor kosten van marketing en communicatie door fondsen en overheden. 

Klik hier om meer te lezen over de praktijkinstrumenten van de ketentafel Cultuur Marketing en Communicatie.

Veel subsidieloketten met fair pay voorwaarden sinds 1 december open

Wij wijzen erop dat het gebruik van de praktijkinstrumenten door het werkveld relevant is. De loketten voor de meerjarige subsidies van de staatssecretaris van OCW plus van diverse Rijkscultuurfondsen en gemeenten zijn immers sinds afgelopen vrijdag, 1 december, open. Op rijksniveau is fair pay een voorwaarde in de subsidieregelingen. De instellingen moeten de Fair Practice Code onderschrijven en aangeven hoe zij deze naleven. Onderstaand enkele bepalingen:

– Indien een door OCW gesubsidieerde instelling zich per 1 januari 2025 niet heeft aangesloten bij collectieve afspraken over honorering, zoals cao’s of honoreringsrichtlijnen, geldt dat haar subsidie kan worden ingetrokken.

– Bij het Fonds Podiumkunsten dienen alle aanvragers bij hun subsidieverzoek een beloningsbeleid te hebben dat verwijst naar een (aanpalende) cao of richtlijn én zij dienen hun beloningsbeleid openbaar te maken.

– De aanvragers bij het Fonds voor Cultuurparticipatie moeten laten zien dat de honorering fair pay is. Dit kan door aan te tonen dat aangesloten wordt bij de bestaande collectieve afspraken over honorering, zoals de meest voor de hand liggende cao en/of de sociale dialoog tussen werkgevers of opdrachtgevers en werknemers of opdrachtnemers.

– Het Mondriaan Fonds vereist dat de aanvragende reguliere (beeldende) kunstpodia een actief en geïmplementeerd beleid hebben, gelet op de Fair Practice Code. Brede instellingen moeten bovendien een stappenplan met verbeterpunten hebben. Voor startende organisaties geldt dat zij de Code onderschrijven, zo goed mogelijk toepassen en ambities formuleren voor de komende 2 jaar. Voorts is er de regeling kunstenaarshonorarium ter stimulering van fair pay bij beeldende kunstinstellingen.

– Het Letterenfonds presenteert een dezer dagen zijn meerjaren subsidieregelingen voor literaire festivals/manifestaties en literatuur-educatieve organisaties. Datzelfde geldt voor het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie, dat met fairPACCT heeft samengewerkt met het oog op fair pay. Het Filmfonds werkt louter met projectsubsidies, maar het stimuleert op basis van de ketentafel-praktijkinstrumenten, vergelijkend diepte-onderzoek naar eerdere begrotingen en afrekeningen plus ketentafel-handreikingen per vakgebied dat de aanvragers vanaf 2025 fair pay handelen.

blank

Derde fair pay ketentafelvoorstel voor letterenorganisaties: reageer vóór dinsdag 19 december!

1 december 2023

Ontwerp: Grafisch Geluk

Richtlijn Starttarieven

De ketentafel Letterenorganisaties van fairPACCT presenteert bij deze haar derde fair pay voorstel. Zij vraagt om een reactie aan alle betrokkenen vóór dinsdag 19 december a.s.. Zodat ook dit praktijkinstrument voor het einde van 2023 door de ketentafel afgerond kan worden en voorzien van een terugkoppeling naar het werkveld. Gebruik bij de reactie het onderstaande invulformulier. Het derde fair pay voorstel betreft het eindrapport ‘Richtlijn Starttarieven voor Optredende Auteurs en (Spoken Word) Artiesten. Verkenning, rekenmodel en checklist voor literaire festivals, manifestaties en literatuureducatieve instellingen.’ Samen met een bij de Richtlijn behorende excel-Rekentool.

Klik hier om de twee reeds vastgestelde fair pay praktijkinstrumenten – het Functiehandboek en de Standaardregeling secundaire arbeidsvoorwaarden producerende letterenorganisaties – in te zien. Hierin worden ook de financiële fair pay brief van de ketentafel aan de staatssecretaris en het Letterenfonds van 22 november belicht. Plus de extra activiteiten o.a. de beoogde fase 2 van de Ketentafel Letterenorganisaties.

 

Ter consultatie:

HTH/PPMC i.s.m. Ketentafel Letterenorganisaties: ‘Eindrapport. Richtlijn Starttarieven voor Optredende Auteurs en (Spoken Word) Artiesten. Verkenning, rekenmodel en checklist voor literaire festivals, manifestaties en literatuureducatieve instellingen. November 2023.’

 

HTH/PPMC i.s.m. Ketentafel Letterenorganisaties: ‘Excel-Rekentool bij Richtlijn Starttarieven voor Optredende Auteurs en (Spoken Word) Artiesten. November 2023.’

 

___________________________________________________________________________

 

Download hier het invulformulier*:

Invulformulier

 

* Het invulformulier kun je uiterlijk vóór 19 december terugmailen aan fairpacct@platformacct.nl. 

 

___________________________________________________________________________

 

 

Meer informatie

Invulformulier

(Het invulformulier kun je uiterlijk vóór 19 december terugmailen aan fairpacct@platformacct.nl)

FairPACCT ketentafel Letterenorganisaties

(lees verder onder het kopje ‘actueel’ of ‘over de tafel’)

Fair pay praktijkinstrumenten: Functiehandboek en Standaardregeling secundaire arbeidsvoorwaarden producerende letterenorganisaties

 

blank

Fair pay praktijkinstrumenten: Manifest, Whitepaper en vergelijking vijf functieniveaus professionals cultuur marketing en communicatie

1 december 2023

Ontwerp: Formfest, Grafisch Geluk

Fair pay praktijkinstrumenten

De ketentafel Cultuur Marketing en Communicatie van fairPACCT presenteert bij deze drie fair pay praktijkinstrumenten. Het gaat om een Manifest over de waarde van cultuurmarketeers en een Whitepaper met zeven daaraan gekoppelde praktijkvoorbeelden. Ook betreft het een vergelijking van de honorering voor vijf typen MarCom functies in diverse culturele cao’s met die in de BV Nederland. Deze functies zijn: hoofd, coördinator/adviseur, medewerker (allround), specialist, creator. Er zijn twee specifieke onderleggers gemaakt. Een referentiekader met functiebenamingen en – inschalingen in bestaande culturele en enkele aanpalende cao’s/richtlijnen. Plus een onderzoek naar projectcriteria voor kosten van marketing en communicatie door fondsen en overheden. Te vaak worden deze kosten immers als snel weg te strepen overhead beschouwd, terwijl ze van wezenlijk belang zijn. Het ketentafel-motto in het Manifest is dan ook: ‘Zonder cultuurmarketeers geen publiek. Zonder publiek geen cultuur.’

 

Praktijkinstrumenten:

FairPACCT Ketentafel Cultuur Marketing en Communicatie Manifest ‘Manifest. Zonder cultuurmarketeers geen publiek. Zonder publiek geen cultuur. Oktober 2023.’

 

FairPACCT Ketentafel Cultuur Marketing en Communicatie Whitepaper ‘Whitepaper. Van manifest naar realiteit. Zeven krachtige praktijkvoorbeelden over de impact van marketing en communicatie. Oktober 2023.’ 

 

FairPACCT Ketentafel Cultuur Marketing en Communicatie Vergelijking honorering in cultuursector met BV Nederland ‘Vijf functieniveaus in cultuur marketing en communicatie. Eerste vergelijking tussen de BV Nederland en de cultuursector. September 2023.’

 

Specifieke onderleggers:

SFM Onderzoek: Fair pay opdrachtwerk Marketing en Communicatie cultuursector, Referentiekader Cao’s, dec. 2022

 

SFM Onderzoek: Kosten Marketing- en Communicatie cultuursector, Projectcriteria door fondsen en overheden, apr. 2023

 

Terugblik op consultatie

De consultatie heeft niet geleid tot verandering in de fair pay voorstellen. Daarmee zijn het in november 2023 definitieve praktijkinstrumenten van de ketentafel geworden.

Vooruitblik op extra activiteiten

De ketentafel wil door een functiewaarderingsbureau een officieel overzicht van functies in cultuur marketing en communicatie laten maken. Met beschrijvingen, waarderingen en inschalingen. Dit in aanvulling op haar eigen overzicht met bestaande benamingen en honoreringen van vijf functies. Hierbij is het van belang dat door dit bureau naast de gebruikelijke criteria als ‘kunnen en mogen’ ook de talenten van de werkenden worden gewogen. Het moet voorts gaan om functies met eigentijdse benamingen en een actuele inhoud gelet op de grote veranderingen in de samenleving en in de wijze van (onderlinge) berichtgeving. Voorts geldt dat de ketentafel doende is met een communicatie- en implementatieplan gelet op de drie al door haar ontwikkelde fair pay praktijkinstrumenten. Overheden, fondsen, werkverleners e.a. moeten naar haar idee immers meer doordrongen raken van de inhoudelijke en financiële waarden van de werkenden/zzp’ers in marketing en communicatie. Met name de netwerkorganisatie Cultuurmarketing is een belangrijke landelijke partner daarbij.

Meer informatie

FairPACCT ketentafel Cultuur Marketing en Communicatie

(lees verder onder het kopje ‘actueel’ of ‘over de tafel’)

 

blank

Fair pay praktijkinstrumenten: Starttarieven en Rekentool voor optredende freelance klassieke musici in zeven beroepspraktijken

1 december 2023

Ontwerp: Formfest, Grafisch Geluk

Fair pay praktijkinstrumenten

De ketentafel Freelance Klassieke Musici presenteert bij deze de ‘Eindrapportage Starttarieven. Uitkomsten instrumentontwikkeling fair practice voor freelance klassieke musici’. Hierbij hoort een online Tarieventool zodat musici zelf met behulp van de criteria in het rapport hun gages bij optredens zonder cao te kunnen berekenen. In de eindrapportage worden zeven beroepspraktijken onderscheiden. Dit betreft: orkest of koor, meer dan 16 personen; ensemble of koor, tussen 8 en 16 personen; kamermuziek, 8 personen of minder; begeleiding van koor of solist in orkestvorm; solist bij koor of orkest; solist of duo; studio opnames. Uitgangspunt is een professional op HBO-niveau. Het uurtarief incl. zzp-opslagpercentage is in basis derhalve steeds gelijk. Het onderscheid in de gages per beroepspraktijk hangt vervolgens samen met aspecten als: opleiding; aard van de werkzaamheden; ervaring, complexiteit van de productie; omvang van de opdracht, registratie/release. Om te komen tot faire tarieven is met hulp van onafhankelijke onderzoekers tevoren een enquête gehouden onder werkenden en is in de eindrapportage een vergelijking gemaakt met 13 aanpalende cao’s.

 

Praktijkinstrumenten:

KNYFE i.s.m. Ketentafel Freelance Klassieke Musici fair pay praktijkinstrument 1:
‘Eindrapportage Starttarieven. Uitkomsten instrumentontwikkeling fair practice voor freelance klassieke musici. Definitieve versie, November 2023.’

 

KNYFE i.s.m. Ketentafel Freelance Klassieke Musici fair pay praktijkinstrument 2:
‘Online Rekentool fair pay voor freelance klassieke musici. Definitieve versie, November 2023’.

 

Terugblik op consultatie

De binnengekomen reacties zijn positief en hebben geen aanleiding gegeven tot wijziging in de concepten van de starttarieven en de daarbij behorende online rekentool. Een reactie wees op de betaalbaarheid. In een andere reactie werd gevraagd of voldoende is onderzocht welke inkomenskloof er is voor instrumentalisten en koorzangers die niet in ensembles werken. Als antwoord geldt dat er vooronderzoek is gedaan door HTH bij o.a. 127 freelance klassieke musici in diverse beroepspraktijken. Hierbij zijn geen opmerkelijke verschillen gerapporteerd. Vervolgens hebben Berenschot en KNYFE gegevens van in totaal nog eens 65 respondenten opgehaald. De problematiek van de huidige lage gages in relatie tot de door musici aan optredens bestede uren hangt vooral samen met het grote aantal niet-vergoede uren. Dat laat de eindrapportage helder zien. 

Vooruitblik op extra activiteiten

In de eindrapportage wordt geconstateerd dat er weinig data beschikbaar zijn over het aantal freelance klassieke musici en de hoeveelheid door hen verzorgde optredens. Uit de wel aanwezige bronnen kan gedestilleerd worden dat er in elk geval 1.000 musici zijn en ruim 14.700 activiteiten. De macro inkomenskloof varieert van jaarlijks € 4 miljoen in een voorzichtige schatting tot € 42 miljoen. Ten aanzien van de micro inkomenskloof kan geconstateerd worden dat het aanbevolen starttarief in de voorbeelden bij de zeven beroepspraktijken varieert van 17% tot 110% bovenop de huidige gage. Hierbij geldt voorts dat het deel van de sector dat is onderzocht en waarvoor er geen cao’s zijn veelal niet of na bezuinigingen door de overheden niet meer gesubsidieerd wordt.

Dit alles heeft in oktober bij de consultatie geleid tot een specifieke aanbiedingsbrief van de ketentafel met een nadere duiding en context. De ketentafel-deelnemers herkennen en erkennen hierin de uitkomsten van de eindrapportage en de instrumenten die KNYFE in haar opdracht heeft opgeleverd. Zij ziet haar zorgen over te weinig fair pay bevestigd en hecht eraan om duidelijk te maken aan derden dat er tevens grote zorgen zijn bij de implementatie, de borging en vooral de betaalbaarheid van de ontwikkelde normen. De brief is ook een oproep aan de sector om inspirerende reacties en voorbeelden aan te dragen.

Tot slot kan het volgende worden gemeld. In de eindfase van de instrumentontwikkeling voor fair practice ten behoeve van freelance klassieke musici is er in relatie tot de Cao Muziekensembles al positief technisch contact geweest tussen de ketentafel en de Nederlandse Associatie voor Podiumkunsten. FairPACCT wil in overleg met de ketentafel nu de gevarieerde groep werkverleners benaderen met nadere uitleg over de fair pay starttarieven in de definitieve eindrapportage. Ook kan met andere landelijke partners gezocht worden naar nieuwe financiële (subsidie-)mogelijkheden.

Meer informatie

FairPACCT ketentafel Freelance Klassieke Musici

(lees verder onder het kopje ‘actueel’ of ‘over de tafel’)

 

blank

Fair pay praktijkinstrumenten: Gages voor optredende popmusici in vijf carrièrefases en Rekentool bepaling carrièrefase

1 december 2023

Ontwerp: Formfest, Grafisch Geluk

Fair pay praktijkinstrumenten

De ketentafel Popmusici blijft na de recente openbare consultatie bij de hoogte van de fair pay gages voor optredende musici zoals opgenomen in het rapport ‘De kloof tussen inzet en inkomsten van popmuzikanten’ van januari 2023. De voorts daarin per carrièrefase opgenomen sociaal minimum gages dienen als bodem voor de honorering. In het rapport worden vijf carrièrefases onderscheiden met elk een eigen gage-hoogte: 0/Starting up, 1/Upcoming, 2/Developing, 3/Mid-career, 4/Arrived. De daarbij ontwikkelde online Rekentool kent 11 objectieve criteria waarmee kan worden bepaald tot welke fase een artiest/act moet worden gerekend en welke gage daarbij hoort. 

 

Praktijkinstrumenten:

Berenschot i.s.m. Ketentafel Popmusici fair pay praktijkinstrument 1:
‘De kloof tussen inzet en inkomsten van popmuzikanten. Definitieve versie, Januari 2023.’

 

Bijlage 1 bij fair pay praktijkinstrument 1, Berenschot i.s.m. Ketentafel:
‘Tabel met sociaal minimum en fair pay gages optredende popmusici in 5 carrièrefases.
Definitieve versie. Januari 2023.’

 

Ipsis i.s.m. Ketentafel Popmusici fair pay praktijkinstrument 2:
‘Online Rekentool bepaling carrièrefase popmusici. Definitieve versie, November 2023.’

 

Terugblik op consultatie

Er is opgemerkt dat het regelmatig zal voorkomen dat een act/artiest lang in een lage carrièrefase blijft hangen. Als antwoord geldt dat de fair pay praktijkinstrumenten niet bedoeld zijn voor de ontwikkeling van carrièrepaden. De vraag is gesteld waarom het gaat om de carrièrebepaling van een act/artiest en niet om die van afzonderlijke sessiemuzikanten. De ketentafel heeft eerder na rijp beraad besloten dat de act/artiest leidend is bij de toepassing van de fair pay praktijkinstrumenten. Voorts is gevraagd hoe moet worden gehandeld ten aanzien van de carrièrebepaling van acts/artiesten die onder een andere naam verder gaan of een eigen solo-carrière beginnen e.d. De ketentafel heeft eerder ervoor gekozen dat de rekentool in deze gevallen de popmusici beschouwt als nieuwe optredenden. Voorts is verzocht of er een maximum is aan het aantal bandleden die meegerekend mogen worden. De ketentafel baseert zich op het rapport over de kloof, dat spreekt over maximaal vier personen. Er waren voorts enkele technische vragen over de tool die verwerkt worden zoals de download van de uitslag.

Vooruitblik op extra activiteiten

Het structurele extra geld voor de meerkosten in de carrièrefases 1 en 2 is € 3,1 miljoen ten behoeve van gages op een sociaal minimum niveau of € 7,8 miljoen voor fair pay tarieven. Deze bedragen zijn volgens het Berenschot-rapport over de kloof niet op te brengen binnen de popsector zelf of uit hogere publieksinkomsten. Zonder extra inkomensondersteuning of financiële impulsen is betere betaling voor de meeste popmuzikanten naar de mening van dit bureau onhaalbaar. FairPACCT heeft vervolgens een gedetailleerd plaatje gemaakt van alle onderscheiden uitgaven en inkomsten bij de VNPF-podia, de subsidies van met name gemeenten en het Fonds Podiumkunsten plus de (ad hoc) bijdragen van private fondsen. De ketentafel meent mede op basis daarvan dat oplossing vanaf de cultuurnotaperiode 2025-2028 gevonden zou kunnen worden in een combinatie van nieuwe geldmiddelen. Het betreft de verhoging van de servicekosten bij ticketverkoop van alle popconcerten gematcht met extra rijksubsidie b.v. via het Fonds Podiumkunsten. Hiervoor is onlangs een haalbaarheidsstudie gedaan, die de ketentafel nog moet beoordelen. Om nu geen tijd te verliezen is zij ook doende met planvorming voor een fair pay pilot in 2024 bij vijf poppodia met inzet van de Rekentool en met financiële hulp van een privaat cultuurfonds. Uiterlijk tijdens Eurosonic Noorderslag in januari 2024 zal de ketentafel haar conclusies delen.

Meer informatie

FairPACCT ketentafel Popmusici

(lees verder onder het kopje ‘actueel’ of ‘over de tafel’)

blank

Fair pay praktijkinstrumenten: Officieus Functiehuis en Standaardregeling secundaire arbeidsvoorwaarden archeologie

1 december 2023

Ontwerp: Formfest, Grafisch Geluk

Fair pay praktijkinstrumenten

De Ketentafel archeologie c.s. presenteert bij deze een officieus Functiehuis en een Standaardregeling secundaire arbeidsvoorwaarden. Het gaat in dit Functiehuis op basis van een specifieke Arbeidsmonitor en aanvullend diepte-onderzoek bij bedrijven en overheden om vijf hoofdcategorieën met ieder drie typen functies. Deze zijn voorzien van de huidige beloningen. Het betreft: medewerker, projectleider, (materiaal)specialist, depotbeheerder, adviseur. Voorts geldt dat voor de archeologie veel sectoren als aanpalend kunnen worden bestempeld. Derhalve is de Standaardregeling gemaakt op basis van een detailvergelijking met vier bestaande aanpalende cao’s  en een ingetrokken archeologische bedrijfscao. Deze regeling bevat algemene aanbevelingen aan alle bedrijven en organisaties in deze deelsector met name zonder cao én overwegingen ter individuele beoordeling per bedrijf of organisatie. 

 

Praktijkinstrumenten:

FairPACCT Ketentafel Archeologie fair pay praktijkinstrument 1:
Officieus Functiehuis archeologie. Definitieve versie, november 2023.

 

FairPACCT Ketentafel Archeologie fair pay praktijkinstrument 2:
Standaardregeling secundaire arbeidsvoorwaarden archeologie. Definitieve versie, november 2023.

 

Terugblik op consultatie

De consultatie heeft niet tot reacties geleid, die aanleiding gaven om de eerdere fair pay voorstellen van de ketentafel te wijzigen. Daarmee zijn dit thans twee definitieve praktijkinstrumenten geworden.

Vooruitblik op extra activiteiten

De Raad voor Cultuur heeft in februari 2022 een cao voor de opgravingsbedrijven en een nieuwe beroepsorganisatie van archeologen bepleit. De staatssecretaris van OCW beschouwt dit in haar beleidsreactie van november 2022 primair als een advies aan de sector. Maar ze heeft wel stimuleringsgeld voor het vormen van een beroepsvereniging  ter beschikking gesteld.
De werkenden zijn hiermee aan de slag gegaan: via fairPACCT kunnen zij gebruik maken van een inhoudelijke adviseur en zij hebben zich onlangs financieel tot het ministerie van OCW gericht.

De ketentafel heeft onlangs Leeuwendaal, een erkend functiewaarderingsbureau, ingeschakeld om vanaf januari een officieel Functiehuis archeologie te maken, voorzien van fair pay beloningen. Dit bureau is actief in aanpalende sectoren zoals voor gemeenten/regionale omgevingsdiensten en musea. Voorts is de ketentafel in een vergevorderd stadium met drie notities over specifieke onderwerpen: de positie van zzp’ers; contractvormen en -duur; veiligheid en werkomstandigheden. FairPACCT en de ketentafel hopen op meer financiële stimulansen van rijkswege voor archeologische werkzaamheden, die op dit moment wel wettelijk verplicht zijn maar in het geheel niet gesubsidieerd worden. Zoals deze gelden in het voorzicht zijn gesteld voor fair pay in de rijksgesubsidieerde delen van de culturele sector. De huidige markt met opdrachten door private partijen en aanbestedingen door de overheden leiden tot lage prijzen en weinig mogelijkheden voor goede arbeidsvoorwaarden. De ketentafel wil, liefst samen met andere ketentafels, werken aan verbetering hiervan. Zo zouden het Rijk en de rijksdiensten het goede voorbeeld moeten gaan geven bij aanbestedingen gericht op een eerlijke prijs en een faire beloning.

Meer informatie

FairPACCT ketentafel Archeologie

(lees verder onder het kopje ‘actueel’ of ‘over de tafel’)

 

 

 

blank

Fair pay praktijkinstrumenten: Functiehandboek en Standaardregeling secundaire arbeidsvoorwaarden producerende letterenorganisaties

1 december 2023

Ontwerp: Formfest, Grafisch Geluk

Fair pay praktijkinstrumenten

De ketentafel Letterenorganisaties c.s. presenteert bij deze een Functiehandboek en een Standaardregeling secundaire arbeidsvoorwaarden. Deze zijn primair bedoeld voor werkenden bij literaire festivals, manifestaties en literatuur-educatieve instellingen. De ketentafel brengt daarnaast vandaag een richtlijn starttarieven voor aldaar optredende/ opdrachtnemende auteurs e.a. in consultatie. Bekijk de richtlijn hier. Voor de volledigheid moet gemeld worden dat de landelijke koepel VLAM21 met het oog op de start van de ketentafel in februari 2022 door HTH Research vooronderzoek heeft laten doen naar de fair pay situatie op dat moment zowel van de werkenden als de makers/optredenden.

 

Praktijkinstrumenten:

AWVN i.s.m. FairPACCT Ketentafel Letterenorganisaties fair pay praktijkinstrument 1: ‘Functiehandboek producerende letterenorganisaties. Definitieve versie, november 2023.’

 

AWVN Functiehandboek Producerende letterenorganisaties, extra bijlage Analysekader toelichting, sept. 2023

 

AWVN Functiehandboek Producerende letterenorganisaties, extra bijlage Indexering loongebouw CaoTD, juli 2023

 

FairPACCT Ketentafel Letterenorganisaties fair pay praktijkinstrument 2:
‘Standaardregeling secundaire arbeidsvoorwaarden producerende letterenorganisaties: literaire festivals, manifestaties en literatuur-educatieve instellingen. Definitieve versie, december 2023.’

(Let op: bovenstaande Standaardregeling Secundaire Arbeidsvoorwaarden betreft het definitieve praktijkinstrument; de herijkte zzp-opslagpercentages zijn hierin opgenomen.)

 

Terugblik op consultatie

Een reactie betrof de lage inschaling voor de directiefuncties in het concept ‘Functiehandboek producerende letterenorganisaties’. De Ketentafel Letterenorganisaties c.s. volgt samen met AWVN in principe binnen dit handboek zoveel mogelijk de Cao Toneel en Dans. Deze cao kent een onderscheid in de inschaling van een artistiek of zakelijk directeur resp. bij organisaties met een jaaromzet tot circa € 2 miljoen en vanaf dat bedrag. Mede gelet op specifieke aanbevelingen van HTH Research en ontwikkelingen elders in de cultuur stelt de ketentafel deze grens op € 1,2 miljoen, prijspeil 2025.

Een andere reactie betrof het beperkte zzp-opslagpercentage in de concept ‘Standaardregeling secundaire arbeidsvoorwaarden producerende letterenorganisaties’. De ketentafel volgt in principe de aanbevelingen op digiPACCT. Deze gelden echter met name voor zij-aan-zij werkende zzp’ers. Bovendien zijn er recent voor 3 andere ketentafels door onafhankelijke onderzoekers hogere percentages voorgesteld. De ketentafel wil dit alles nader bekijken en komt voor 1 januari a.s. met een definitief percentage.

Vooruitblik op extra activiteiten

Zoals gemeld komt de richtlijn starttarieven voor optredende/opdrachtnemende auteurs en artiesten vanaf heden, 1 december, in consultatie. De bevindingen daarvan wil de ketentafel nog voor het eind van het jaar bespreken met het oog op een definitief oordeel. Dat laatste geldt ook voor het zzp-opslagpercentage ten behoeve van de werkenden. De ketentafel heeft na de verwerking van de consultatie op 22 november een brief geschreven naar de staatssecretaris van OCW in afschrift aan het Letterenfonds. Hierin meldt de tafel dat in het landelijke fair pay onderzoek van 16 november en in de fair pay Kamerbrief door de staatsecretaris van 20 november logischerwijze nog geen rekening is gehouden met de fair pay praktijkinstrumenten van de ketentafel. Deze leiden volgens een recente berekening van VLAM21 tot een structurele kostenverhoging van € 600.000 per 2025 bij de meerjarig gesubsidieerde producerende letterenorganisaties, terwijl van rijkswege hiervoor maar de helft van dit bedrag is uitgetrokken.

De ketentafel stelt voorts in haar brief het volgende. Eerlijke betaling van auteurs/artiesten door de meerjarig gesubsidieerde producerende letterenorganisaties is uitermate belangrijk, maar om de positie van schrijvers te verbeteren is er nog veel meer nodig. De inkomsten uit optredens en opdrachten bij deze literaire festivals vormen immers slechts een fractie van de inkomstenbronnen van auteurs. De ketentafel is zich er daarom vanaf het begin bewust van geweest dat er een ‘tweede fase’ noodzakelijk is waarbij ook uitgeverijen, boekhandels, bibliotheken en andere organisaties betrokken moeten zijn om de positie van schrijvers op alle fronten te verbeteren. Zij vraagt de staatssecretaris met klem om de ruimte en mogelijkheden te creëren voor een dergelijk vervolgtraject. 

Meer informatie

FairPACCT ketentafel Letterenorganisaties

(lees verder onder het kopje ‘actueel’ of ‘over de tafel’)

 

 

 

blank

Fair pay praktijkinstrument: Handreiking Tarieventool voor zelfstandigen en opdrachtgevers in cultuureducatie en amateurkunst

30 november 2023

Ontwerp: Formfest, Grafisch Geluk

Fair pay praktijkinstrument

De ketentafel Kunstprofessionals in Cultuureducatie en Amateurkunst van fairPACCT presenteert bij deze de ‘Handreiking Tarieventool’. Deze bevat 13 typen hoofdactviteiten en is bedoeld voor zelfstandigen in deze culturele deelsector en hun opdrachtgevers, voor wie er geen cao van toepassing is. De handreiking heeft als bijlage een separaat excel-bestand met financiële achtergrondgegevens. De tabellen voorzien van adviestarieven met zzp-opslag en resp. inclusief en exclusief opslag voor bijkomende werkzaamheden zijn eveneens als aparte bijlage beschikbaar. Als specifieke onderleggers gelden een referentiekader over bestaande cao’s en richtlijnen plus een onderzoek naar thans vergoede en niet vergoede werkzaamheden.

 

Praktijkinstrument:

SFM i.s.m. FairPACCT Ketentafel Cultuureducatie en Amateurkunst fair pay praktijkinstrument: ‘Handreiking Tarieventool voor zelfstandige kunstprofessionals en hun opdrachtgevers. Definitieve versie. November 2023.’

 

Bijlage 1 bij fair pay praktijkinstrument, SFM Excel: ‘Financiële achtergrondgegevens. Bij Handreiking Tarieventool Cultuureducatie en Amateurkunst. Definitieve versie. November 2023.’

 

Bijlage 2 bij fair pay praktijkinstrument, SFM ‘Tabellen met adviestarieven met zzp-opslag, resp. exclusief en inclusief opslag voor bijkomende werkzaamheden. Bij Handreiking Tarieventool Cultuureducatie en Amateurkunst. Definitieve versie. November 2023.’

 

Specifieke onderleggers:

SFM Onderzoek: ‘Fair pay kunstprofessionals in cultuureducatie en amateurkunst. Referentiekader bestaande cao-functies, inschalingen, uurbedragen en tariefrichtlijnen. Januari 2023.’ 

 

SFM Survey-rapport: ‘Niet vergoede werkzaamheden. Aandachtspunt voor fair pay van kunstprofessionals in cultuureducatie en amateurkunst. September 2023.’ 

 

Terugblik op consultatie

Een reactie betrof de tarieven voor de hoofdactiviteit: ‘Verzorgen van workshops/trainingen, coaching voor en met leerkrachten, andere begeleiders en besturen.’ De geconsulteerde vond deze te laag ten opzichte van die voor de hoofdactiviteiten met betrekking tot het verzorgen van lessen. Deze reactie heeft geleid tot verhoging van de tarieven voor train de trainers e.a. In een andere reactie werd gevraagd om de positie van de werkenden binnen de museumeducatie te verduidelijken. Het gaat daarbij om het verzorgen van rondleidingen, lessen en workshops. Deze werkzaamheden horen bij de 13 eerder door de ketentafel onderscheiden hoofdactiviteiten, op een enkel punt is dit geëxpliciteerd. De andere reacties hebben geleid tot een paar verhelderingen. FairPACCT verzendt ook nog een specifiek mailbericht aan diegenen die gereageerd hebben.

Vooruitblik op extra activiteiten

Met het oog op de implementatie van de algemene Handreiking Tarieventool is de ketentafel aan de slag met specifieke handreikingen voor de 13 hoofdactiviteiten. De bedoeling hiervan is dat zelfstandigen en hun opdrachtgevers in één oogopslag kunnen zien wat de fair pay adviestarieven voor hen zijn.

De ketentafel is zich ervan bewust dat met name de gemeentelijke subsidies de afgelopen jaren fors zijn verminderd. Zij heeft zich daarom al in juni 2023 met de brief ‘Noodzaak lokale basisinfrastructuur en fair pay-impuls voor cultuureducatie en amateurkunst’ tot de Tweede Kamer gericht in afschrift aan de staatssecretaris van OCW, IPO en VNG. Er zijn actuele ontwikkelingen die  een verbetering kunnen betekenen. Zoals de komende propositie van de VNG over de borging van cultuur op lokaal niveau. En de uitwerking van het rapport ‘Op weg naar herpositionering.’ dat het IPO al in november 2022 heeft laten maken over het provinciale cultuurbeleid. Voorts kunnen het per 2025 beoogde Nationaal Akkoord Amateurkunst en de huidige pilots van positieve betekenis zijn.


Landelijke organisaties zoals Kunsten ’92, LKCA, Cultuurconnectie en de Creatieve Coalitie incl. de Kunstenbond zijn belangrijke partners voor de ketentafel om de relevantie van cultuureducatie en amateurkunst en de daarbij behorende fair pay praktijkinstrumenten over het voetlicht te brengen.

 

Meer informatie

FairPACCT ketentafel Kunstprofessionals in Cultuureducatie en Amateurkunst

(lees verder onder het kopje ‘actueel’ of ‘over de tafel’) 

blank

Fair pay ketentafel-voorstellen voor Film/AV: reageer nu!

7 november 2023

Ontwerp: Grafisch Geluk

De ketentafel Film/AV culturele producties cast & crew cs (hierna ketentafel Film/AV productie) van fairPACCT presenteert bij deze vier fair pay voorstellen en vraagt om een reactie van alle betrokkenen: reactie graag vóór vrijdag 24 november. Gebruik hiervoor het invulformulier. Het betreft een Begrippenkader, een Leidraad Veilig en Gezond werken AV-sector, een speciaal voor de Film/AV-productiesector door Bureau Berenschot ontwikkeld Opdracht Kompas en een daaraan gekoppeld advies voor een ZZP-starttarieven richtlijn. De voorstellen zijn gericht op opdrachtgevers en opdrachtnemers die betrokken zijn bij het produceren van audiovisuele producties in de vorm van speelfilms, korte films, documentaires, animatie, series en innovatieve mediaproducties. De terugkoppeling door fairPACCT en de ketentafel op basis van de binnengekomen reacties zal medio december plaatsvinden (dit is inmiddels verplaatst naar begin 2024). De vier voorstellen van de ketentafel zijn voorwaardelijk om in de volgende fase tot vertaling naar handreikingen te komen voor toepassing ervan in de praktijk.

Begrippenkader AV-Sector

De ketentafel Film/AV productie is een brede tafel. Deze omvat vertegenwoordigers van het hele veld: van producerende omroepen, producenten, scenaristen en regisseurs tot alle creatieve en technische professionals die deel uitmaken van de cast & crew. Audiovisuele producties in de vorm van speelfilms, korte films, documentaires, animatie, series en innovatieve mediaproducties worden louter projectmatig gefinancierd. Nagenoeg alle werkenden werken als zzp’er. Er bestaan (nog) geen (collectieve) afspraken over voorwaarden en omstandigheden waarop opdrachtgevers en opdrachtnemer kunnen leunen. In september 2022 is de ketentafel daarom gestart met het opstellen van een Begrippenkader voor de audiovisuele sector. Het doel hiervan is om veel gebruikte begrippen bij de onderhandeling over contracten te voorzien van een neutrale definitie. Op deze manier praten opdrachtgevers en opdrachtnemers over hetzelfde als zij deze begrippen bij de onderhandeling gebruiken. Dat voorkomt misverstanden en bespaart tijd; de onderhandelingstijd kan zo worden ingezet om deze begrippen verder invulling te geven. Het Begrippenkader omvat 300 algemene en juridische begrippen met definities en is gecontroleerd door De Koning Vergouwen Advocaten.

Ter consultatie:

FairPACCT Ketentafel, Fair pay voorstel 1: ‘Begrippenkader AV-sector_ versie 1.0-20231103

Leidraad Veilig en Gezond Werken AV-sector

De tweede tool van de ketentafel Film/AV productie betreft een Leidraad Veilig en Gezond Werken Audiovisuele sector. Deze Leidraad omvat uitgangspunten die bedoeld zijn om de fysieke en psychosociale veiligheid te waarborgen van opdrachtnemers die betrokken zijn bij het maken van professionele audiovisuele producties. De uitgangspunten zullen worden vertaald naar een veiligheidsbeleid en -plan, dat wordt toegespitst op de specifieke kenmerken van een productie en toegepast middels de onderlinge werkafspraken. De uitgangspunten zijn alleen van toepassing op die dagen of dag(delen) waarop gedurende een bepaalde tijd én op een bepaalde locatie moet worden gewerkt om uitvoering te kunnen geven aan de opdracht én hiervoor coördinatie en planning door de opdrachtgever is vereist. De ketentafel Film/AV productie gaat er vanuit dat de uitgangspunten een normerende werking zullen hebben en onderdeel worden van het onderhandelingstraject. Deze leggen een basis om tot duidelijke afspraken te komen bij het aangaan van een overeenkomst daar waar die basis nu toe ontbreekt. Het accent in de Leidraad versie 1.0 ligt op de draaiperiode van een audiovisuele productie en de voorbereiding en afronding ervan. In een nieuwe versie van de Leidraad wordt bekeken of er aanvullende uitgangspunten kunnen worden toegevoegd voor verschillende type producties en andere fases in de totstandkoming van een audiovisuele productie.

Ter consultatie:

FairPACCT Ketentafel, Fair pay voorstel 2: ‘Leidraad Veilig en Gezond werken AV-sector_versie 1.0-20231103

Opdracht Kompas AV-sector

De derde tool is een Opdracht Kompas. Dit technische instrument is ontwikkeld door Bureau Berenschot in samenwerking met de ketentafel om tot minimum uurtarieven, oftewel starttarieven, voor zzp-ers te kunnen komen. Met de Opdracht Kompas als leidraad kun je per audiovisuele productie de combinatie van taken en werkzaamheden van een opdracht indelen. Als eerste stap heeft de ketentafel de verschillende functies (zo’n 200) in de ontwikkelings-, preproductie-, productie- en postproductiefase in kaart gebracht en kort omschreven. Deze zijn vervolgens gerubriceerd in vakgebieden. Binnen 13 vakgebieden heeft Bureau Berenschot tenminste twee interviews uitgevoerd met opdrachtnemers met verschillende takenpakketten. Voor deze referentieopdrachten heeft Bureau Berenschot specifieke normteksten geschreven en ingedeeld op het bijbehorende niveau (band A t/m K) in de Opdracht Kompas. Vervolgens zijn er een aantal afgeleide omschrijvingen van taken en werkzaamheden opgesteld en ingedeeld binnen elk vakgebied. De referentieopdrachten (groene vakjes) en afgeleide omschrijvingen (blauwe vakjes) zijn bedoeld als ijkpunten. Door hiernaar te kijken én naar de niveau-indicatoren kun je ook andere opdrachten indelen.

NB. De Opdracht Kompas is nu nog opgemaakt in excel maar wordt in een volgende fase omgewerkt naar een digitale module.

Ter consultatie:

FairPACCT Ketentafel, Fair pay voorstel 3: ‘Opdracht Kompas AV-sector_versie 1.0-20231103

Starttarieven richtlijn AV-sector

Met de Opdracht Kompas als indelingsinstrument heeft Bureau Berenschot met inbreng van de ketentafel een vierde tool ontwikkeld. Dit betreft het advies ‘Van loon naar ZZP-starttarief’ met een voorstel voor minimum uurtarieven (starttarieven) geldend voor een beginner in elk van de 11 niveaus (band A t/m K) in de Opdracht Kompas. Gelet op de wens van de Raad voor Cultuur en staatssecretaris Gunay Uslu van het ministerie van OCW is hiertoe een vergelijking gemaakt met de inkomens in aanpalende sectoren. Dat zijn in dit geval de cao voor het Omroeppersoneel en de cao Toneel en Dans. Hiervan zijn de gemiddelden genomen. De uitkomsten zijn getoetst aan de zogenaamde BV Nederland. De starttarieven bestaan grofweg uit twee delen: een basis uurtarief en een ZZP-opslagpercentage. De starttarieven (peildatum juli 2023) zijn gebaseerd op 1686 netto inzetbare uren (dus exclusief vakantie en doordeweekse verlofdagen) en zo’n 1350 declarabele uren per jaar. Bureau Berenschot adviseert om de indexatie van het basis uurtarief (jaarlijks) aan te sluiten op de gemiddelde hoogte van de indexatie van de aanpalende cao’s. In de volgende fase wordt de toepassing van de starttarieven doorvertaald in handreikingen voor in de praktijk.

Ter consultatie:

FairPACCT Ketentafel, Fair pay voorstel 4: ‘Van Loon naar ZZP-starttarief_v4.3.1-20231018

Specifieke handreikingen voor toepassing in de praktijk noodzakelijk

De ketentafel kan zich vinden in de vier thans voorliggende tools. Maar ze wil hierbij wel meteen uitdrukkelijk vermelden dat deze niet het gehele financiële verhaal vertellen. Na oplevering van deze vier voorwaardelijke tools voor fair practice en fair pay start de ketentafel daarom met de vertaling voor toepassing ervan in de praktijk. Want hoe hanteer je een starttarief en een Referentieopdracht in de Opdracht Kompas om te komen tot de waardering van een specifieke opdracht in een van de departementen van een audiovisuele productie? In de audiovisuele sector wordt immers veel gewerkt met een dagprijs waarin voorbereidings- en afrondingstijd is inbegrepen of met een lumpsum vergoeding voor een hele opdracht of een bedrag voor een scenarioversie. Ook spelen aspecten zoals annulering of de periode waarin een opdrachtnemer zich beschikbaar moet houden een rol, of de inzet van eigen apparatuur. Ook moet de hoogte van compensatie voor ‘’flexicurity’’ in kaart worden gebracht. Er zal een bureau worden betrokken om aan de hand van een compacte enquête onder alle achterbannen van de vakverenigingen (detail)informatie op te halen. Gelet op dit alles komen er vanuit de ketentafel voor de zomer van 2024 specifieke handleidingen per cluster van vakgebieden. Uiteindelijk zullen de vier reeds ontwikkelde tools én de handreikingen gepubliceerd worden op een centraal platform en worden er afspraken gemaakt over een aanspreekpunt, monitoring en evaluatie.

Financiële positie betrokkenen 

Audiovisuele producties in de vorm van speelfilms, korte films, documentaires, animatie, series en innovatieve mediaproducties worden projectmatig gefinancierd in de verschillende fases van de totstandkoming. Dit wijkt wezenlijk af van andere culturele deelsectoren waar het met name gaat om de ondersteuning van werk van individuele kunstenaars of (meerjarige) steun aan instellingen. Zelfstandigen en bedrijven in de filmproductiesector werken in steeds wisselende samenstellingen samen aan een specifieke productie. Het gaat om zzp’ers zoals regisseurs, scenaristen, crew en cast en daarnaast om bedrijven van producenten, animatiestudio’s, postproductiebedrijven en toeleveranciers. Voor elke productie brengt een producent specifieke financiering bijeen via publieke en private partijen zoals fondsen, distributeurs, sales-agents, omroepen, streamingdiensten, investeerders en coproducenten. Door de projectmatige wijze van financiering en de kaders die daarbij worden gesteld is er weinig ruimte om weerstandsvermogen op te bouwen.

Het Rijk heeft vanaf 2025 structureel € 34,1 miljoen voor fair pay in de culturele en creatieve sector beschikbaar. Gelet daarop loopt er thans een landelijk onderzoek in opdracht van Kunsten ’92 naar de fair pay meerkosten bij organisaties die door het Rijk en de rijkscultuurfondsen meerjarig worden gesubsidieerd. Hierin wordt tevens een indicatie gegeven van de meerkosten bij deelsectoren die projectmatig worden gesubsidieerd, zoals in de filmsector. Met behulp van de fair pay ketentafel-tools en nadere gegevens van het Nederlands Filmfonds worden de meerkosten voor audiovisuele producties in een vervolgonderzoek begin 2024 nog exacter berekend, onder meer aan de hand van een aantal cases. Bij dit alles geldt dat financiële medewerking van subsidiënten én alle betrokken private en commerciële financiers vereist is om fair pay betaling daadwerkelijk te kunnen realiseren.

Het Filmfonds treedt op als partner bij en medefinancier van dit traject. 

 

___________________________________________________________________________

 

Download hier het invulformulier*:

Invulformulier

 

* Het invulformulier kun je uiterlijk vóór 24 november terugmailen aan fairpacct@platformacct.nl. 

 

___________________________________________________________________________

 

 

Lees verder over wat vooraf ging:

 

Korte voorgeschiedenis

Na een verkenning brachten de Raad voor Cultuur en de Sociaal-Economische Raad in 2017 het adviesrapport ‘Passie gewaardeerd’ uit. Het verdienvermogen van werkenden in de culturele en creatieve sector blijft achter, zo constateerden zij. De raden riepen op om richtlijnen te ontwikkelen voor redelijke vergoedingen. Op basis hiervan verscheen er in 2017 een Arbeidsmarktagenda met drie speerpunten: structurele sociale dialoog, verdienvermogen versterken, arbeidsvoorwaarden verbeteren. Ook ontstond de Fair Practice Code met drie principes: fair pay, fair share, fair chain. 

Specifiek vooronderzoek

Film/AV is een van de vijf culturele deelsectoren waar de situatie financieel het meest zorgelijk is en waarvoor door het ministerie van OCW een concretisering van het fair pay principe in elk geval noodzakelijk werd geacht. HTH Research heeft derhalve in maart 2021 in opdracht van Platform ACCT het rapport ‘Betere Arbeidsvoorwaarden en Werkomstandigheden in de Culturele en Creatieve Sector. Een voorstel voor vervolgstappen 2021-2024’ gepresenteerd. Samengevat luidt dit voorstel als volgt:

  1. Onderzoek
    Een onderzoek (gesprekken, peiling) onder de verschillende groepen werkenden over verdien-vermogen, arbeidsvoorwaarden en werkomstandigheden, specifiek ook de behoefte aan en evt. invulling van een (tarieven)richtlijn.
  2. Bewustwording
    – 2.1. Informatie over de financiële kant van de filmsector inzichtelijk maken en delen. Bijvoorbeeld: van enkele producties de daadwerkelijke kosten (en bestede uren) in kaart brengen en sectorbreed delen. Of: sessies organiseren over onderwerpen als arbeidsvoorwaarden. Naar voorbeeld van de NFF extended sessies over recoupment (in 2019).
    – 2.2. Werkprocessen van scenaristen, financiers en producenten beter/vaker op elkaar in laten haken. Er kan meer geëxperimenteerd worden met bijvoorbeeld een showrunner, betrekken van productie bij scenario schrijven, betrekken van scenaristen bij opstellen begroting.
  3. Ontwikkeling/Dialoog
    – 3.1. Maken van een begrippenkader: waar moet je als werkende afspraken over maken, en wat betekenen gehanteerde begrippen in de sector? Begrippenkader delen met sectorpartijen, tot een gedeeld kader maken.
    – 3.2. Op basis van verricht onderzoek en feedback op het begrippenkader kan gekozen worden voor het opstellen van uur- of dagtarieven (minima per soort productie) voor filmcrewleden.

Programma fairPACCT en samenstelling ketentafel Film/AV productie

Het driejarige programma fairPACCT van Platfom ACCT is per 2022 met behulp van OCW-subsidie begonnen om fair pay te concretiseren. De Ketentafel Film/AV productie is gestart in september 2022. Ze bestaat op dit moment uit 20 leden waarvan sommigen meerdere vakverenigingen vertegenwoordigen: Veertien vertegenwoordigers van werkenden (Kunstenbond, FNV Media & Cultuur, Fijn Weekend, DDG, Auteursbond, Netwerk Scenarioschrijvers, DPA, NCE, NSC, VCA, ACM, PNN, ACT en NAA) en zes vertegenwoordigers van werkverleners (NAPA, NCP, NPO en CvO). Doreen Boonekamp, bestuurder en zelfstandig adviseur in de culturele en creatieve sector, is onafhankelijk voorzitter.

Doelennotitie ketentafel oktober 2022

In oktober 2022 heeft de ketentafel een doelennotitie vastgesteld. Ze richt zich op alle betrokken bij de culturele producties in Film/AV in de vorm van speelfilms, korte films, documentaires, animatie, series en innovatieve mediaproducties. Aangezien werkenden die betrokken zijn bij deze producties nagenoeg louter zzper zijn concentreert de Ketentafel zich op de relatie opdrachtnemer-opdrachtgever. Als doelen voor de korte termijn zijn benoemd: het opstellen van een begrippenkader en het formuleren van categorieën functies met beschrijvingen per functie. Voorts gelet op het begrippenkader met definities en de onderscheiden functiebeschrijvingen het doen van voorstellen over de waardering/honorering van functies en over bedragen voor bijvoorbeeld uur-, dag- en/of lumpsum-tarieven daarbij rekening houdend met mogelijke negatieve bij-effecten. Deze doelen zijn in november 2023 uitgewerkt in de vorm van vier fay pay voorstellen. In de tussentijd is over de voorstellen ook gesproken met klankbordgroepen van experts en financiers. In de eerste helft van 2024 worden de voorstellen verder verfijnd via handreikingen per cluster. Ook komt er dan aandacht voor de middellange termijn doelen met als aandachtspunten implementatie, structurele sociale dialoog, borging en handhaving.

Meer informatie

Invulformulier (Het invulformulier kun je uiterlijk vóór 24 november terugmailen aan fairpacct@platformacct.nl)

FairPACCT ketentafel Film/AV (lees verder onder het kopje ‘actueel’ of ‘over de tafel’)

 

 

blank

Tien concrete voorstellen voor fair pay in cultuur: reageer nu!

20 oktober 2023

Foto: Shutterstock

“jarenlang bleef het vrij stil rond het onderdeel fair pay. Daarin komt vanaf nu verandering.”

Je mening geven over de voorstellen met tien nieuwe praktijkinstrumenten gericht op eerlijke betaling in de culturele en creatieve sector voordat ze definitief worden? Dat kan: vanaf nu is de grote consultatie van start. Laat via het invulformulier van je horen bij voorkeur vóór woensdag 1 november en uiterlijk vóór woensdag 15 november. Wij koppelen samen met onze ketentafels terug voor 1 december a.s.

Oproep door adviesraden over verdienvermogen en richtlijnen

Het verdienvermogen van werkenden in de culturele en creatieve sector blijft achter, zo constateerden de Raad voor Cultuur en de Sociaal-Economische Raad al in 2017. De raden riepen op om richtlijnen te ontwikkelen voor redelijke vergoedingen. Op basis daarvan kwam er een Arbeidsmarktagenda en ontstond de Fair Practice Code. Maar jarenlang bleef het vrij stil rond het onderdeel fair pay. Daarin komt vanaf nu verandering.

Vijf deelsectoren als eerste aan bod en nu tien werkveld-ketentafels

Na nader onderzoek zijn vanuit het ministerie van OCW in eerste instantie vijf deelsectoren aangewezen, waar de fair pay nood het hoogst is en waarvoor er dus snel praktijk-instrumenten zouden moeten komen. Temeer, omdat er daar geen dekkende cao is en georganiseerd overleg tussen werkenden en werkverleners ontbreekt. Het betreft archeologie, cultuureducatie/amateurkunst, film/av, freelance muziek, letteren.

Platform ACCT ontvangt sinds 2022 drie jaar rijksgeld voor het programma fairPACCT.
In het kader daarvan zijn inmiddels tien ketentafels vanuit het werkveld samen met onafhankelijke (voor)onderzoekers aan de slag gegaan om criteria plus concrete praktijkinstrumenten te maken voor eerlijke betaling. Hierbij zijn gelet op de optiek van de Raad voor Cultuur en de staatssecretaris van OCW bovendien steeds aanpalende sectoren bestudeerd. Twee nieuwe ketentafels staan op stapel per 1 november.

Fair pay verplicht voor subsidie-aanvragers op rijksniveau

Fair pay moet in elk geval concreet worden ingevoerd door de instellingen die van het Rijk of de rijksfondsen cultuursubsidie ontvangen, zo heeft de Algemene Rekenkamer onlangs bepaald. De staatssecretaris vindt dit van belang en heeft bepalingen erover opgenomen in de subsidieregeling culturele basisinfrastructuur 2025-2028. Zij verwijst o.a. naar de producten van de Ketentafels en stelt financiële compensatie voor het gesubsidieerde werkveld in het vooruitzicht. De verdeling wordt gebaseerd op de komende uitkomsten van een landelijk onderzoek. De betrokken organisaties kunnen hun subsidie-aanvragen vanaf 1 december a.s. indienen. Ook heeft zij andere overheden en private fondsen opgeroepen om vergelijkbare fair pay voorwaarden te stellen. Gelet op dit alles heeft het Fonds Podiumkunsten als eerste rijkscultuurfonds op 16 oktober jl. gemeld in zijn regelingen voor meerjarige productie- en festivalsubsidies fair pay als verplichtende voorwaarde te stellen: aanvragers moeten aantoonbaar een (aanpalende) cao of richtlijn hanteren. 

Een overzicht van de huidige tien fair pay ketentafel-voorstellen

Zeven fairPACCT ketentafels, die in 2022 zijn begonnen, zijn nu zover dat zij concrete producten kunnen presenteren. Er liggen op dit moment tien fair pay voorstellen.
Het gaat om gages voor freelance klassieke musici in zeven beroepspraktijken en voor de popmusici is er een rekentool om de eerder al voorgestelde gages bij live-optredens af te meten aan vijf carrièrefases. Er zijn tariefrichtlijnen voor de diverse werkzaamheden van kunstprofessionals in cultuureducatie en amateurkunst zoals docenten, dirigenten e.a. Ten behoeve van de werkenden bij de literaire festivals en manifestaties is een functiehandboek met primaire en een standaardregeling met secundaire arbeidsvoorwaarden gemaakt.

Ook is er goed gekeken naar de breedte van het werkveld. Zo behoren de archeologen tot
de laagst betaalden. Mede op basis van een nieuwe Arbeidsmarktmonitor zijn er daarom voor hen nu voorstellen voor secundaire arbeidsvoorwaarden. Ook ligt er een proeve van een functiehuis,
dat met behulp van een erkend functiewaarderingsbureau zal worden uitgewerkt.

Bij sommige beroepen bleek er zeker tijdens en na de corona-periode steeds meer uitstroom naar andere sectoren zoals bij marketing en communicatie. Om die reden verschijnen er nu een Manifest en een Whitepaper over de waarde van cultuurmarketeers. Ook ligt er in aanloop naar een richtlijn een overzicht met typeringen van hun vijf functieniveaus en een vergelijking van de honorering in de culturele sector ten opzichte van de BV Nederland.

Meer fair pay voorstellen in oktober en twee nieuwe ketentafels per november

In film/av wordt nog gewerkt aan vier praktijkinstrumenten, die in de loop van oktober dit jaar worden verwacht. Een Begrippenkader voor contracten tussen werkenden en opdrachtgevers, een Leidraad Veilig en Gezond Werken, een Opdracht Kompas en een rapport Van loon naar zzp-tarief. In oktober staat ook een tariefrichtlijn voor optredende auteurs en artiesten bij literaire festivals en manifestaties op stapel.

Gelet op de actuele situatie en vraagstukken zijn voorts onlangs de volgende nieuwe ketentafels gestart: digitale cultuur; fotografie; muziek jazz/wereld/impro. Vanaf november komen daar de filmfestivals bij, terwijl het onderdeel honoraria beeldende kunstenaars van BKNL vanaf die datum als ketentafel bij fairPACCT verder gaat. Enkele andere deelsectoren die zich bij ons hebben gemeld moeten helaas nog even wachten op hun ketentafel.

Lees verder en laat van je horen

Onderstaand een link naar de afzonderlijke ketentafels voor de details van hun activiteiten en naar de tien concrete fair pay voorstellen. Onderstaand zie je bovendien het invulformulier voor je reactie en eventuele vragen, dat je bij voorkeur vóór 1 november en uiterlijk vóór 15 november kunt terugmailen aan fairpacct@platformacct.nl. Daarna komt voor 1 december onze openbare terugkoppeling samen met de ketentafels.


Invulformulier

Fair pay voorstellen ketentafel Popmusici

Fair pay voorstellen ketentafel Letterenorganisaties

Fair pay voorstellen ketentafel Archeologie

Fair pay voorstellen ketentafel Cultuur Marketing en Communicatie

Fair pay voorstellen ketentafel Freelance Klassieke Musici

Fair pay voorstellen ketentafel Kunstprofessionals in Cultuureducatie en Amateurkunst