Afronding eerste versie vier praktijkinstrumenten in zicht voor ketentafel Film/AV
Foto: Wallpaper Flare
De Ketentafel Film/AV heeft de afgelopen maanden langs twee sporen gewerkt aan het concretiseren van de Fair Practice Code en de Intentieverklaring Audiovisuele Sector. Er worden voorstellen voor vier praktijkinstrumenten ontwikkeld, die steeds concreter vorm krijgen. Deze zomer en begin september worden ze voorgelegd aan klankbordgroepen van financiers en experts én besproken met ervaringspanels/achterbannen. Daarna worden ze afgerond en is er ook aandacht voor implementatie, borging en beheer. Doreen Boonekamp, onafhankelijk voorzitter van de ketentafel, vertelt over de stappen die aan de ketentafel zijn gezet en de stand van zaken:
Een algemeen en juridisch begrippenkader en een leidraad veilig en gezond werken in de AV-sector
Sinds het najaar van 2022 is in fase 1 een werkgroep aan de slag met het opstellen van een begrippenkader. Het doel hiervan is om veel gebruikte begrippen te voorzien van een neutrale definitie, zodat werkverleners en werkenden over hetzelfde praten als zij deze bij de onderhandeling gebruiken.
De onderhandelingstijd wordt zo ingezet om deze begrippen verdere invulling te geven, in plaats van eerst tijd kwijt te zijn met het vaststellen of zij met bepaalde begrippen hetzelfde bedoelen. Door dezelfde taal te spreken komen werkverleners en werkenden eenvoudiger tot eenduidige afspraken. De lijst is uitgegroeid tot zo’n 295 algemene en juridische begrippen met definities ter controle voorgelegd aan De Koning Vergouwen Advocaten. De correcties zijn inmiddels verwerkt, waarmee de voorbereiding van het eerste praktijkinstrument is afgerond.
De werkgroep is in maart gestart met fase 2 om begrippen te waarderen. Het was nog niet zo eenvoudig om hiervoor een passende insteek te vinden, omdat de ketentafel Film/AV focust op de relatie opdrachtgever-opdrachtnemer. Het was daarom zaak een vorm te vinden waarbij opdrachtnemers voldoende ruimte blijven krijgen en nemen om te kunnen ondernemen, om als zzp’er te kwalificeren. Dat is gelukt door aansluiting te zoeken bij het formuleren van een veiligheidsbeleid.
Een producent heeft als opdrachtgever immers ook voor zzp’ers een afgeleide verantwoordelijkheid om in het kader van de veiligheid beleid te maken en hierop toe te zien. Na een serie intensieve discussies in de werkgroep is een concept-leidraad veilig en gezond werken in de AV-sector opgesteld. Deze omvat uitgangspunten ten behoeve van de fysieke en psychosociale veiligheid van iedereen die betrokken is bij het produceren van audiovisuele producties. In de ketentafelbijeenkomst van juni bespraken wij het concept met onder meer uitgangspunten voor rust- en werktijden en andere werkomstandigheden. Met de opgehaalde feedback werken we de leidraad verder uit.
Een Opdracht Kompas en een richtlijn voor minimumuurtarieven
Naast het begrippenkader en de leidraad voor het veiligheidsbeleid werkt de ketentafel Film/AV met behulp van Bureau Berenschot in een aantal stappen toe naar een richtlijn voor minimumuurtarieven.
Allereerst hebben de ketentafeldeelnemers de verschillende functies die in de preproductie-, productie- en postproductiefase betrokken zijn in kaart gebracht. Vervolgens zijn deze gerubriceerd in 14 vakgebieden en elk voorzien van een korte omschrijving. Om tot een werkbaar indelingsinstrument te komen is in de ketentafelbijeenkomst van december 2022 besloten om een niveaumatrix, met behulp van het functiewaarderingssysteem van Berenschot, op te laten stellen. Doel van deze niveaumatrix (die inmiddels is omgedoopt tot Opdracht Kompas) is dat opdrachtgevers en opdrachtnemers binnen de Film/AV-sector straks aan de hand van algemene niveaubepalende indicatoren per opdracht kunnen bepalen tot welk vakgebied en niveau de opdracht hoort.
Berenschot heeft in januari en februari binnen elk vakgebied interviews uitgevoerd met tenminste twee opdrachtnemers met verschillende takenpakketten. Op basis van deze referentieopdrachten zijn specifieke normteksten opgesteld op het bijbehorende niveau in het Opdracht Kompas. De voortgang van de ontwikkeling van het Opdracht Kompas is tijdens ketentafelbijeenkomsten besproken en daarnaast is er in mei nog een uitvraag gedaan. Met de opgehaalde reacties is het Opdracht Kompas verder uitgewerkt en in taalgebruik dichter aangesloten op de AV-sector.
Streven is het Opdracht Kompas in de laatste ketentafelbijeenkomst voor de zomervakantie voorlopig vast te stellen, zodat we dit na eindredactie door Berenschot, kunnen gaan bespreken met de klankbordgroepen en ervaringspanels. Voor een goed begrip en toepassing van het Opdracht Kompas in de praktijk plant Berenschot ook nog een workshop.
“belangrijk is het tempo erin te houden.”
Met het Opdracht Kompas als indelingsinstrument voert Berenschot een benchmarkonderzoek uit met de Cao Omroeppersoneel en de Cao Toneel en Dans. De uitkomsten worden eerst vertaald in een marktconform uurtarief voor medewerkers in loondienst. Vervolgens onderzoekt Berenschot de opbouw van een opslagfactor om tot een advies over marktconforme minimumuurtarieven te komen voor een zzp’er. Tijdens de laatste ketentafelbijeenkomst voor de zomervakantie presenteert Berenschot de stand van zaken. Daarna rondt Berenschot het onderzoek en advies af.
Draagvlak voor ontwikkelde praktijkinstrumenten
De intensieve voorbereiding door werkgroepen en de grondige reacties op uitvragen helpen enorm om deze zomer met voorstellen voor praktijkinstrumenten te kunnen komen. Deze worden vervolgens met klankbordgroepen van experts en financiers besproken, zo ook met ervaringspanels en achterbannen. De ketentafeldeelnemers zijn zich bewust dat het ook in verband met de besluitvorming over de verdeling van de extra middelen voor Fair Pay voor de komende cultuurnotaperiode.
