Educatie Tag

Ketentafel Popmuziek presenteert plannen voor bekostigen fair pay op het CPFE-Congres

Foto: Ben Houdijk

De kloof tussen inzet en inkomsten van popmuzikanten

Op ESNS 2023 presenteerde de ketentafel Popmuziek, na een jaar onderling overleg, een analyse van de inkomenskloof tussen de actuele gages en een passend en eerlijk honorarium (fair pay) voor popmuzikanten. Conclusie van de analyse: per jaar is er € 7,8 miljoen méér nodig voor fair pay. De analyse en het bijbehorende rapport, De kloof tussen inzet en inkomsten van popmuzikanten, werden uitgevoerd door adviesbureau Berenschot. Berenschot concludeerde tevens dat het betreffende bedrag niet op te brengen is binnen de popsector zelf of uit hogere publieksinkomsten. Zo boog de ketentafel zich over de vraag: hoe kunnen we die 7,8 miljoen structureel bekostigen? Op het Congres Podia Festivals Evenementen 2023 (CPFE) van de Vereniging Nederlandse Poppodia en -Festivals (VNPF) en de Vereniging van Evenementenmakers (VVEM) op 18 september werd deze vraag beantwoord.

Is die 7,8 miljoen al boven water?

Tijdens de CPFE-paneldiscussie ‘Hoe staat het met Fair Pay? Is die 7,8 miljoen al boven water?’ presenteerden programmamanager Noud van de Rhee, Jolanda Beyer van Patronaat, Will Maas namens de Kunstenbond en Rita Zipora van BAM! Popauteurs het ketentafelplan om fair pay te bekostigen voor optredende muzikanten bij poppodia en -festivals. In eerste instantie wordt voorgesteld om de inkomsten van popmusici te verhogen middels een percentuele toeslag op alle optredens. Beoogd wordt om deze toeslag door te voeren op de servicekosten, welke doorberekend worden in de ticketprijzen. Dit betekent dat uiteindelijk het publiek zal betalen voor fair pay. De extra inkomsten die binnenkomen via de verhoogde servicekosten worden door poppodia en -festivals afgedragen bij een overkoepelend, nog nieuw op te richten fonds. Het fonds herverdeelt tot slot het geld onder popmuzikanten.

“De inkomsten van popmusici worden verhoogd via de servicekosten”

Haalbaarheidsonderzoek naar ophogen servicekosten en oprichten fonds

Om na te gaan in hoeverre het ophogen van de servicekosten en het oprichten van een fonds reëel is, doet Berenschot een haalbaarheidsonderzoek. Hierin wordt onder andere opgetekend welke rollen vervuld dienen te worden bij het bekostigen van fair pay in de popsector:

  • Publiek: van wie komt het geld?
  • Ticketverkopers: via wie komt het binnen?
  • Beheerder: bij wie wordt het beheerd?
  • Verdeler: door wie wordt het herverdeeld?
  • Popmusici: aan wie komt het toe?

Een bescheiden bedrag

Alvorens er suggesties zullen worden gedaan voor deel te nemen partijen, zal er juridisch onderzoek worden verricht naar de rechtskundige mogelijkheden van het bovengenoemde systeem. Hierbij is het ook van belang om vast te stellen welke criteria gesteld moeten worden aan de beherende partij en aan de verdelende partij.

Bij de afronding van de CPFE-paneldiscussie werden enkele vragen gesteld vanuit de goedgevulde zaal. De meeste prangende vraag: is die 7,8 miljoen niet te laag ingeschat? Hiertoe leggen de panelleden uit dat er nog een indexering plaats moet vinden. Daarnaast zijn enkel bij de VNPF aangesloten poppodia en -festivals meegenomen in het rapport De kloof tussen inzet en inkomsten van popmuzikanten. De 7,8 miljoen euro betreft dus een bescheiden bedrag. In het haalbaarheidsonderzoek wordt daarom extra aandacht besteed aan het aantal popmuzikanten waarvan de inkomsten verhoogd dienen te worden. Naar verwachting wordt het onderzoek over enkele weken afgerond.

Ketentafel Popmuziek ontwikkelt tool voor passende gages per carrièrefase

Foto: Austin Neill

De ketentafel Popmuziek buigt zich over de eerlijke beloning van musici die optreden bij podia en festivals. Thema’s die aan de orde komen zijn transparantie in de budgettering van kosten en opbrengsten van zalen, festivals en live acts. Live acts zijn zelfstandige muzikanten, maar ook (sessie)muzikanten die worden ingehuurd door een hoofdartiest. Ketentafeldeelnemers Rita Zipora, bestuurslid van BAM! Popauteurs en electro-songwriter, en Martijn Munk, artist manager bij Day Four Management, vertellen meer over het proces van het ontwikkelen van de carrièrefase tool:

 

De kloof tussen inzet en inkomsten van popmuzikanten

Op ESNS 2023 presenteerde de ketentafel Popmuziek, na een jaar onderling overleg, een analyse van de inkomenskloof tussen de actuele gages en een passend en eerlijk honorarium (fair pay) voor popmuzikanten. Dit gebeurde in het panel Faire Gages in de Popsector met fair PACCT programmamanager Noud van de Rhee, Pien Feith van Friendly Fire B.V., Rita Zipora van BAM! Popauteurs, Jolanda Beyer van Patronaat en Will Maas namens Kunstenbond, onder leiding van moderator Oscar Kocken.

Conclusie van de analyse: per jaar is er € 7,8 miljoen méér nodig voor fair pay. De analyse en het bijbehorende rapport, De kloof tussen inzet en inkomsten van popmuzikanten, werden uitgevoerd door adviesbureau Berenschot. Destijds nam Staatssecretaris Gunay Uslu ter afsluiting van het panel het rapport in ontvangst.

Carrièrefase tool in ontwikkeling

Voor het bepalen van passende gages per carrièrefase van een artiest zijn criteria nodig die popmusici ‘inschalen’ naar de mate waarin ze gevorderd zijn, van amateur tot gearriveerd professional. Daarvoor heeft de ketentafel Popmuziek een tool ontwikkeld. Aan de hand van elf objectieve criteria wordt bepaald in welke fase een artiest/act zich bevindt. Deze tool vormt samen met de grootte van een act en het type show de onderbouwing van de minimum gage-tabel. Na de laatste stappen ter optimalisatie van de tool, kunnen we de tool in de praktijk gaan brengen.

“we hebben een tool weten te ontwikkelen die representatief is voor de talentontwikkelingsketen in de popmuziek”

In het afgelopen halfjaar is de ketentafel onder andere bezig geweest met het testen en optimaliseren van een testtool om daarmee de carrièrefase van een artiest te bepalen. Daarvoor hebben we uitvoerig getest onder een zo divers mogelijke groep aan popmuziekprofessionals die over genoeg data van een artiest beschikken om de tool te kunnen testen. Denk daarbij aan boekers, managers, platenmaatschappijen, en natuurlijk ook uitvoerende artiesten en muzikanten zelf.

In totaal is de tool op ongeveer vijftig casussen getest. Het grootste deel van deze artiesten ontving een correcte fase-indeling. Bij de artiesten waarbij dit niet gebeurde, lag dit vaak aan een verschil in genres, jaren aan inactiviteit van een artiest (bijvoorbeeld bij een reünie) of aan een te vage fase-definitie. Met verschillende aanpassingen, in bijvoorbeeld verwoording van presentatie en vraagstelling, maar ook met aanpassingen in de verhoudingen van de tool, hebben we een tool weten te ontwikkelen die representatief is voor de talentontwikkelingsketen in de popmuziek.

Nu de tool richting de eindfase gaat, focussen we ons op de laatste grote opgave om fair pay in het livecircuit voor popmuzikanten te bereiken: de financiering. We hopen hier binnenkort een update over te kunnen geven.

Ketentafel Kunstprofessionals in Cultuureducatie en Amateurkunst doet voorstellen voor fair pay in kamerbrief

Foto: Creative Commons Google

De ketentafel Kunstprofessionals in Cultuureducatie en Amateurkunst bestaat uit een brede groep van werkenden. Tevens gaat het om werkverleners en bemiddelaars binnen het onderwijs en de vrije tijd. Samen is men binnen de ketentafel aan de slag met het oog op concrete praktijkinstrumenten voor fair pay. De ketentafel heeft via extern voorzitter Bertien Minco een brief naar de Tweede Kamer gezonden voor het debat op 29 juni jl. over de Uitgangspunten culturele basisinfrastructuur 2025-2028 (BIS) van OCW-staatssecretaris Gunay Uslu. Hierin wordt aandacht gevraagd voor de situatie van de werkenden in deze twee deelsectoren. De brief is ook aan de VNG gezonden. 

Diversiteit in uitingen en deelnemers 

Volgens de Kamerbrief zijn de professionals in de cultuureducatie en amateurkunst bij uitstek en van oudsher in de maatschappij diegenen die binnen de school, bij de buitenschoolse en kinderopvang, in wijk of dorp, tijdens de kerkdienst en op de hoek van de straat aanwezig zijn. Met hun vak in de beeldende kunst, circus, dans, film, fotografie, literatuur, muziek, theater e.d. Deze werkenden zijn er overdag, maar ook ’s avonds en in de weekenden zonder onderscheid voor iedereen via lesgeven, dirigeren, regisseren, coachen e.d. Van boerenkapel tot brassband. Van drumles tot deejaying. Van gemengd koor tot gospel choir. Van klassiek ballet tot k-pop. Van schrijfcursus tot spoken word. Van toneelclub tot theatersport. Kortom, kunstactiviteiten met een diversiteit in uitingen en deelnemers maar met steeds dezelfde boodschap: de culturele en maatschappelijke ontwikkeling, kansen en inclusie van kinderen en volwassenen.

Cultuureducatie en amateurkunst lokale basisspelers 

Er zijn de afgelopen jaren door gemeentelijke bezuinigingen veel lokale instituties verdwenen. In de lokale culturele buitenschoolse basisinfrastructuur is er nu alleen een wettelijk gewaarborgde plek voor de openbare bibliotheken en omroepen. Maar indien deze basis niet breder op orde wordt gemaakt, dan verdwijnt een belangrijk element van het cement in de samenleving, komt er een extra horde voor de kansengelijkheid en raakt ook de top voor ons land uit beeld.

Een leven lang ontwikkelen wordt vanuit het Rijk gestimuleerd: cultuurparticipatie, cultuureducatie en amateurkunst horen daarbij. Zo stelt de Kamerbrief. En om met de LKCA-directeur te spreken: ‘Verder valt op dat in de Uitgangspuntenbrief geen melding wordt gemaakt van het belang van cultuurparticipatie en amateurkunst.

Wanneer er over cultuur en de bijbehorende infrastructuur wordt gesproken, hoor ik adviseurs, beleidsmakers en bestuurders vaak zeggen dat ze zich inzetten om de basis op orde te krijgen of te houden. Maar begint die basis niet juist bij cultuurparticipatie? Sterker nog; ze zijn voorwaardenscheppend voor het culturele leven. 

“Zonder brede basis, geen excellente top.’ ”

Voorstellen voor quick wins: fair pay in huidige beleidsmaatregelen staatssecretaris Uslu 

De ketentafel doet in haar Kamerbrief voorstellen voor fair pay in beleidsmaatregelen waarbij de staatssecretaris nu al betrokken is. Concreet zijn genoemd: de subsidies via het Fonds voor Cultuurparticipatie; het Gezond en Actief Leven Akkoord/GALA incl. de brede impuls combinatiefuncties o.a. cultuurcoaches; cultuurconvenanten met de medeoverheden en de verantwoording door de scholen in het kader van de nieuwe wet ‘Vereenvoudiging bekostiging primair onderwijs’. Maar er moet volgens de ketentafel ook aandacht zijn voor fair pay via het Algemeen Kader Interbestuurlijke Verhoudingen Cultuur tussen de overheden; de compensatie door het Rijk aan de gemeenten met een voorlopig bedrag van € 70 miljoen per jaar en de relatie met het armoedebeleid. 

De ketentafel laat snel weer van zich horen 

De ketentafel heeft aan de Kamer gemeld snel weer van zich te laten horen. Zij heeft om concrete voorstellen te kunnen doen onafhankelijk bureau Social Finance Matters, tevens fair pay adviseur bij een aantal fondsen, ingeschakeld. Dit heeft allereerst ter vergelijking via een zogeheten referentiekader de salarissen en honoraria in cao’s en richtlijnen voor cultuureducatief werkenden binnen en buiten de cultuur in kaart gebracht.

Daarna heeft het een enquête verzorgd over de besteding en vergoeding van de gewerkte uren: de overweldigende respons van meer dan 1.000 werkenden laat zien dat de problematiek enorm leeft in deze deelsector. Op basis van dit alles worden er door het bureau en de ketentafel weloverwogen en objectieve tariefrichtlijnen ontwikkeld voor de diverse soorten werkzaamheden in cultuureducatie en amateurkunst. Extern te delen voorstellen worden dit najaar verwacht.

Producent of acteur, regisseur of visagiste; iedereen spreekt straks dezelfde taal 

Foto: fairPACCT

Het creëren van een gedeelde basis waar werkenden en opdrachtgevers aan kunnen refereren bij het maken van afspraken en bij het naleven van gemaakte afspraken, staat hoog op de agenda van de ketentafel film/AV. Bijzondere aandacht ging daarom uit naar het samenstellen van een begrippenkader, dat inmiddels al meer dan 250 begrippen telt; van “aansprakelijkheid” tot “zesde en zevende dag”. Doreen Boonekamp, onafhankelijk voorzitter van de ketentafel, licht het belang van het begrippenkader toe en vertelt hoe de werkgroep aan de slag is gegaan met deze veelomvattende taak: 

Dezelfde taal leren spreken

Vanwege de doorlooptijd, complexiteit en arbeidsintensiviteit zijn er bij het productieproces van speelfilms, animatiefilms, documentaires, innovatieve mediaproducties en series veel verschillende mensen met verschillende specialismen betrokken. Deze specialismen brengen de nodige, vaak sectorspecifieke, begrippen met zich mee. Daarbij komt dat de financiering van producties projectmatig verloopt en dat nagenoeg iedereen zelfstandig werkzaam is. Dat betekent dat er voor elke productie nieuwe overeenkomsten worden gesloten en dus opnieuw moet worden onderhandeld. Op dit moment kennen begrippen vaak nog uiteenlopende interpretaties. Dat levert misverstanden en vertraging op bij de onderhandeling over (opdracht)overeenkomsten en de uitvoering van werkzaamheden. Een begrippenkader stelt werkenden, opdrachtgevers en werkgevers straks in staat om dezelfde taal te spreken en zo eenvoudiger tot eenduidige afspraken te komen. 

Saamhorigheid in de sector toegenomen

De werkgroep is gestart met een groslijst die is opgesteld aan de hand van ingebrachte begrippen inclusief omschrijvingen door alle ketentafeldeelnemers. Er is eerst een splitsing gemaakt tussen algemene begrippen en begrippen met waardering. In de eerste fase, die tot en met 23 februari loopt, focust de werkgroep op het opstellen van een algemene begrippenlijst. Ketentafeldeelnemers gaven voor dezelfde begrippen vaak verschillende omschrijvingen, deze heeft de werkgroep neutraal geherformuleerd. Op deze manier zijn de begrippen straks bruikbaar voor alle disciplines in plaats van voor één specifieke beroepsgroep. De ketentafeldeelnemers realiseren zich dat de uitkomst van de ketentafel van belang is voor de gehele deelsector. De behoefte en belangstelling voor verbetering is heel erg groot. Dat is ook merkbaar aan de energie, tijd en aandacht die alle deelnemers in dit proces steken. De samenwerking en saamhorigheid binnen de gehele audiovisuele productiesector heeft een enorme boost gekregen tijdens de coronapandemie en door de ontwikkelingen in het audiovisuele landschap. Dat is kenmerkend voor deze ketentafel.

Ketentafel Pop onderzoekt fair pay onder popmuzikanten

Ontwerp: Grafisch Geluk

Oproep aan popmuzikanten

In de ketentafel Pop binnen ons programma fairPACCT werken muzikanten, podia, festivals, boekers en managers samen aan de concretisering van de Fair Practice Code. Het doel is om tot een eerlijke betaling voor (semi) professionele popmuzikanten te komen. Om dit voor elkaar te krijgen, willen we graag weten hoe de gemiddelde week van een professionele muzikant eruit ziet. Meedoen aan de enquete van Berenschot kan via de volgende link: https://bit.ly/3P2pZVN.

Conferentie No Man’s Land

Deelnemers aan de ketentafel Pop zijn op woensdag 7 december ook te vinden bij panels en discussies over fair pay bij muziekconferentie No Man’s Land in TivoliVredenburg in Utrecht.

Sessie met ontwerpers op Dutch Design Week

Ontwerp: Grafisch Geluk

“Ontwerp je eigen tarief”

In samenwerking met het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie organiseerde Platform ACCT op 26 oktober een ontbijtsessie bij de Dutch Design Week. Met als titel “Ontwerp je eigen tarief” gingen we in gesprek over hoe de Fair Practice Code in de praktijk kan worden gebracht en wat Platform ACCT daar vanuit het programma fairPACCT aan wil bijdragen.

Infobladen

We presenteerden infobladen over dit onderwerp die als onderbouwing dienen voor meer activiteiten. Wat die activiteiten kunnen zijn, werken we uit onder begeleiding van bureau Afdeling Buitengewone Zaken. 

Mooie stappen bij ketentafels fairPACCT

Graag houden we je op de hoogte van de voortgang van de diverse ketentafels binnen het programma fairPACCT.

Film AV Productie

In september zijn grote stappen gezet in de deelsector Film AV Productie. Er is de afgelopen tijd veel voorwerk verricht om de juiste partijen uit te nodigen om deel te nemen. Ervaren consultant voor de filmsector Doreen Boonekamp pakt op verzoek van het programma het voorzitterschap op. Alle deelnemers konden zich vinden in de startnotitie met focus op thema’s, doelen en een aanpak en de eerst concrete stappen vooruit zijn gezet. Een hoopvol begin in een complexe omgeving! De ketentafel presenteerde zich aan de sector op het Nederlands Film Festival op 23 september in de NFF Conferentie: Loon naar werken.

Pop, letteren en kunsteducatie/amateurkunst

Verder krijgen dit najaar de tafels in de deelsectoren popmuziek, letteren en kunsteducatie/amateurkunst een vervolg. De sector pop kwam in september bijeen om het voorstel voor een concreet praktijkinstrument door te spreken. Een tipje van de sluier werd al opgelicht tijdens het VNPF Congres | Podia | Festivals op maandag 19 september. De ketentafel verzorgde een voorlichtingssessie voor een geboeid publiek. Bij de literaire festivals wordt een doorstart gemaakt onder leiding van onafhankelijk voorzitter Sylvia Dornseiffer, bij de kunsteducatie/amateurkunst is dat het geval met Bertien Minco (zie foto hieronder).

Nieuw onderzoeksbudget

In september is vanuit het Ministerie van OCW een aanvullende subsidie toegekend, waardoor vanuit het programma nu een ruimer onderzoeksbudget beschikbaar is. Ook kan hulp worden geboden bij sectoren die meer collectiviteit willen organiseren, bijvoorbeeld door het inrichten van een koepel van beroepsverenigingen of een platform dat producten van een ketentafel kan beheren voor de langere termijn.

Meer weten?

Neem dan contact op met programmamanager Noud van de Rhee (noud@platformacct.nl) of programmasecretaris Lydia Jongmans (lydia@platformacct.nl).

a

Magazine made for you.