Ketentafel Kunstprofessionals in Cultuureducatie en Amateurkunst doet voorstellen voor fair pay in kamerbrief

Foto: Creative Commons Google

De ketentafel Kunstprofessionals in Cultuureducatie en Amateurkunst bestaat uit een brede groep van werkenden. Tevens gaat het om werkverleners en bemiddelaars binnen het onderwijs en de vrije tijd. Samen is men binnen de ketentafel aan de slag met het oog op concrete praktijkinstrumenten voor fair pay. De ketentafel heeft via extern voorzitter Bertien Minco een brief naar de Tweede Kamer gezonden voor het debat op 29 juni jl. over de Uitgangspunten culturele basisinfrastructuur 2025-2028 (BIS) van OCW-staatssecretaris Gunay Uslu. Hierin wordt aandacht gevraagd voor de situatie van de werkenden in deze twee deelsectoren. De brief is ook aan de VNG gezonden.

Diversiteit in uitingen en deelnemers

Volgens de Kamerbrief zijn de professionals in de cultuureducatie en amateurkunst bij uitstek en van oudsher in de maatschappij diegenen die binnen de school, bij de buitenschoolse en kinderopvang, in wijk of dorp, tijdens de kerkdienst en op de hoek van de straat aanwezig zijn. Met hun vak in de beeldende kunst, circus, dans, film, fotografie, literatuur, muziek, theater e.d. Deze werkenden zijn er overdag, maar ook ’s avonds en in de weekenden zonder onderscheid voor iedereen via lesgeven, dirigeren, regisseren, coachen e.d. Van boerenkapel tot brassband. Van drumles tot deejaying. Van gemengd koor tot gospel choir. Van klassiek ballet tot k-pop. Van schrijfcursus tot spoken word. Van toneelclub tot theatersport. Kortom, kunstactiviteiten met een diversiteit in uitingen en deelnemers maar met steeds dezelfde boodschap: de culturele en maatschappelijke ontwikkeling, kansen en inclusie van kinderen en volwassenen.

Cultuureducatie en amateurkunst lokale basisspelers

Er zijn de afgelopen jaren door gemeentelijke bezuinigingen veel lokale instituties verdwenen. In de lokale culturele buitenschoolse basisinfrastructuur is er nu alleen een wettelijk gewaarborgde plek voor de openbare bibliotheken en omroepen. Maar indien deze basis niet breder op orde wordt gemaakt, dan verdwijnt een belangrijk element van het cement in de samenleving, komt er een extra horde voor de kansengelijkheid en raakt ook de top voor ons land uit beeld.

Een leven lang ontwikkelen wordt vanuit het Rijk gestimuleerd: cultuurparticipatie, cultuureducatie en amateurkunst horen daarbij. Zo stelt de Kamerbrief. En om met de LKCA-directeur te spreken: ‘Verder valt op dat in de Uitgangspuntenbrief geen melding wordt gemaakt van het belang van cultuurparticipatie en amateurkunst.

Wanneer er over cultuur en de bijbehorende infrastructuur wordt gesproken, hoor ik adviseurs, beleidsmakers en bestuurders vaak zeggen dat ze zich inzetten om de basis op orde te krijgen of te houden. Maar begint die basis niet juist bij cultuurparticipatie? Sterker nog; ze zijn voorwaardenscheppend voor het culturele leven.

“Zonder brede basis, geen excellente top.’ ”

Voorstellen voor quick wins: fair pay in huidige beleidsmaatregelen staatssecretaris Uslu

De ketentafel doet in haar Kamerbrief voorstellen voor fair pay in beleidsmaatregelen waarbij de staatssecretaris nu al betrokken is. Concreet zijn genoemd: de subsidies via het Fonds voor Cultuurparticipatie; het Gezond en Actief Leven Akkoord/GALA incl. de brede impuls combinatiefuncties o.a. cultuurcoaches; cultuurconvenanten met de medeoverheden en de verantwoording door de scholen in het kader van de nieuwe wet ‘Vereenvoudiging bekostiging primair onderwijs’. Maar er moet volgens de ketentafel ook aandacht zijn voor fair pay via het Algemeen Kader Interbestuurlijke Verhoudingen Cultuur tussen de overheden; de compensatie door het Rijk aan de gemeenten met een voorlopig bedrag van € 70 miljoen per jaar en de relatie met het armoedebeleid.

De ketentafel laat snel weer van zich horen

De ketentafel heeft aan de Kamer gemeld snel weer van zich te laten horen. Zij heeft om concrete voorstellen te kunnen doen onafhankelijk bureau Social Finance Matters, tevens fair pay adviseur bij een aantal fondsen, ingeschakeld. Dit heeft allereerst ter vergelijking via een zogeheten referentiekader de salarissen en honoraria in cao’s en richtlijnen voor cultuureducatief werkenden binnen en buiten de cultuur in kaart gebracht.

Daarna heeft het een enquête verzorgd over de besteding en vergoeding van de gewerkte uren: de overweldigende respons van meer dan 1.000 werkenden laat zien dat de problematiek enorm leeft in deze deelsector. Op basis van dit alles worden er door het bureau en de ketentafel weloverwogen en objectieve tariefrichtlijnen ontwikkeld voor de diverse soorten werkzaamheden in cultuureducatie en amateurkunst. Extern te delen voorstellen worden dit najaar verwacht.

Afspraken/Educatie