In het voorjaar van 2024 heeft de ketentafel Fotografie een enquête laten houden door onderzoeksbureau Social Finance Matters. De resultaten zijn te lezen in het rapport  
‘Een scherper plaatje. Uitkomsten enquête vergoede en niet vergoede werkzaamheden bij opdrachten van professionele zelfstandige fotografen voor culturele instellingen.’ 

Praktijkinstrument

Bekijk en download hier het nieuwe fair pay instrument van de ketentafel Fotografie:

• Surveyrapport: ‘Een scherper plaatje. Uitkomsten enquête vergoede en niet vergoede werkzaamheden bij opdrachten van professionale zelfstandige fotografen voor culturele instellingen’. April 2024. Social Finance Matters. 

Een scherper plaatje

Veel culturele opdrachten, lagere tarieven 
Er waren 279 respondenten. Van deze fotografen voerde 50% in de afgelopen twee jaar minstens 10 opdrachten uit voor culturele instellingen. Maar verhoudingsgewijs realiseerden zij meer omzet uit opdrachten binnen andere sectoren. 60% rekent voor culturele instellingen een lager tarief dan voor andere opdrachtgevers.  

Huidige uurtarieven dekken niet alle kosten 
Aan een opdracht besteedt een fotograaf gemiddeld 19 uur, waarvan 7 uur aan de fotoshoot.  
Het gemiddelde uurtarief dat bij culturele instellingen wordt gefactureerd ligt op € 80 excl. btw. In zo’n gefactureerd uur zit vaak voor meer dan één uur werk verrekend (gelet op voorwerk, nawerk), maar er zijn ook veel werkzaamheden die onvergoed blijven. Zoals vooraf overleggen, (be)zoeken van locaties, inhuren van derden en na afloop meerdere fotobewerkingen, specifieke oplevering e.d. 

Gewenst tarief veelal niet bespreekbaar 
Had de fotograaf alle werkzaamheden meegeteld in de tijd die kon worden gefactureerd, dan zou het gemiddelde uurtarief op € 119 excl. btw komen. 61% van de fotografen schat in dat dit gewenste tarief niet bespreekbaar was geweest met de opdrachtgever. Nagenoeg de helft rekent daarom bepaalde activiteiten en kosten niet door.  

Geen eenduidig financieel carrièrepad 
Oudere en meer ervaren fotografen kunnen vaak hogere tarieven rekenen dan jonge en startende fotografen. Maar de spreiding neemt met de leeftijd ook toe: de tarieven blijken zowel hoger als lager te worden. 

Opdrachtgever en collega’s bepalend 
Het financiële aanbod van de opdrachtgever en een vergelijking met de tarieven van collega-fotografen vormen de belangrijkste bronnen voor fotografen bij het vaststellen van hun eigen tarief.  

Algemene voorwaarden en licentievergoedingen 
De meeste fotografen formaliseren een opdracht door een offerte op te stellen en algemene voorwaarden mee te sturen. Ook over het gebruik van de foto’s wordt vooraf duidelijk gecommuniceerd. Toch wordt weinig met licentievergoedingen voor dit gebruik gewerkt.  
Slechts 10% vraagt vaak zo’n vergoeding, terwijl 67% van de fotografen dat nooit doet.

Fair Practice?! 
Hoewel de fotografen eerlijke beloning een belangrijk thema vinden, is een aanzienlijk deel (31%) niet op de hoogte van het bestaan van de Fair Practice Code in de culturele sector. De ketentafel Fotografie probeert daarin verandering te brengen.