Fair pay praktijkinstrumenten

De ketentafel Freelance Klassieke Musici presenteert bij deze de ‘Eindrapportage Starttarieven. Uitkomsten instrumentontwikkeling fair practice voor freelance klassieke musici’. Hierbij hoort een online Tarieventool zodat musici zelf met behulp van de criteria in het rapport hun gages bij optredens zonder cao te kunnen berekenen. In de eindrapportage worden zeven beroepspraktijken onderscheiden. Dit betreft: orkest of koor, meer dan 16 personen; ensemble of koor, tussen 8 en 16 personen; kamermuziek, 8 personen of minder; begeleiding van koor of solist in orkestvorm; solist bij koor of orkest; solist of duo; studio opnames. Uitgangspunt is een professional op HBO-niveau. Het uurtarief incl. zzp-opslagpercentage is in basis derhalve steeds gelijk. Het onderscheid in de gages per beroepspraktijk hangt vervolgens samen met aspecten als: opleiding; aard van de werkzaamheden; ervaring, complexiteit van de productie; omvang van de opdracht, registratie/release. Om te komen tot faire tarieven is met hulp van onafhankelijke onderzoekers tevoren een enquête gehouden onder werkenden en is in de eindrapportage een vergelijking gemaakt met 13 aanpalende cao’s.

 

Praktijkinstrumenten:

KNYFE i.s.m. Ketentafel Freelance Klassieke Musici fair pay praktijkinstrument 1:
‘Eindrapportage Starttarieven. Uitkomsten instrumentontwikkeling fair practice voor freelance klassieke musici. Definitieve versie, November 2023.’

 

KNYFE i.s.m. Ketentafel Freelance Klassieke Musici fair pay praktijkinstrument 2:
‘Online Rekentool fair pay voor freelance klassieke musici. Definitieve versie, November 2023’.

 

Terugblik op consultatie

De binnengekomen reacties zijn positief en hebben geen aanleiding gegeven tot wijziging in de concepten van de starttarieven en de daarbij behorende online rekentool. Een reactie wees op de betaalbaarheid. In een andere reactie werd gevraagd of voldoende is onderzocht welke inkomenskloof er is voor instrumentalisten en koorzangers die niet in ensembles werken. Als antwoord geldt dat er vooronderzoek is gedaan door HTH bij o.a. 127 freelance klassieke musici in diverse beroepspraktijken. Hierbij zijn geen opmerkelijke verschillen gerapporteerd. Vervolgens hebben Berenschot en KNYFE gegevens van in totaal nog eens 65 respondenten opgehaald. De problematiek van de huidige lage gages in relatie tot de door musici aan optredens bestede uren hangt vooral samen met het grote aantal niet-vergoede uren. Dat laat de eindrapportage helder zien. 

Vooruitblik op extra activiteiten

In de eindrapportage wordt geconstateerd dat er weinig data beschikbaar zijn over het aantal freelance klassieke musici en de hoeveelheid door hen verzorgde optredens. Uit de wel aanwezige bronnen kan gedestilleerd worden dat er in elk geval 1.000 musici zijn en ruim 14.700 activiteiten. De macro inkomenskloof varieert van jaarlijks € 4 miljoen in een voorzichtige schatting tot € 42 miljoen. Ten aanzien van de micro inkomenskloof kan geconstateerd worden dat het aanbevolen starttarief in de voorbeelden bij de zeven beroepspraktijken varieert van 17% tot 110% bovenop de huidige gage. Hierbij geldt voorts dat het deel van de sector dat is onderzocht en waarvoor er geen cao’s zijn veelal niet of na bezuinigingen door de overheden niet meer gesubsidieerd wordt.

Dit alles heeft in oktober bij de consultatie geleid tot een specifieke aanbiedingsbrief van de ketentafel met een nadere duiding en context. De ketentafel-deelnemers herkennen en erkennen hierin de uitkomsten van de eindrapportage en de instrumenten die KNYFE in haar opdracht heeft opgeleverd. Zij ziet haar zorgen over te weinig fair pay bevestigd en hecht eraan om duidelijk te maken aan derden dat er tevens grote zorgen zijn bij de implementatie, de borging en vooral de betaalbaarheid van de ontwikkelde normen. De brief is ook een oproep aan de sector om inspirerende reacties en voorbeelden aan te dragen.

Tot slot kan het volgende worden gemeld. In de eindfase van de instrumentontwikkeling voor fair practice ten behoeve van freelance klassieke musici is er in relatie tot de Cao Muziekensembles al positief technisch contact geweest tussen de ketentafel en de Nederlandse Associatie voor Podiumkunsten. FairPACCT wil in overleg met de ketentafel nu de gevarieerde groep werkverleners benaderen met nadere uitleg over de fair pay starttarieven in de definitieve eindrapportage. Ook kan met andere landelijke partners gezocht worden naar nieuwe financiële (subsidie-)mogelijkheden.