Ontwerp: Grafisch Geluk
De ketentafel Freelance Klassieke Musici van fairPACCT presenteert bij deze haar fair pay voorstellen en vraagt om een reactie aan alle belanghebbenden: bij voorkeur vóór woensdag 1 november 2023 en uiterlijk vóór woensdag 15 november. Gebruik hierbij het onderstaande invulformulier. Het betreft een rapportage starttarieven met uitkomsten van instrumentontwikkeling en een tarieventool. De terugkoppeling door fairPACCT en de ketentafel op basis van de binnengekomen reacties gebeurt voor 1 december.
Rapportage en tarieventool
De voorstellen van de ketentafel zijn gebaseerd op onderzoek en ontwikkeling door Bureau KNYFE. In opdracht van en in nauwe samenwerking met de ketentafel maakte KNYFE een analyse van de diverse beroepspraktijken waarbinnen de freelance klassieke musici opereren. Aldus wordt een zevental categorieën beschreven, te weten:
- Orkest of koor, meer dan 16 personen
- Ensemble of koor, tussen 8 en 16 personen
- Kamermuziek, 8 personen of minder
- Begeleidding van koor of solist in orkestvorm
- Optreden als solist bij koor of orkest
- Optreden als solist of duo
- Studio opnames
De rapportage geeft een nadere beschrijving van fair practice in de context van deze beroepsgroep. Om te komen tot faire tarieven is een vergelijking gemaakt met een dertiental aanpalende cao’s. Relevante HBO-salarisschalen zijn als uitgangspunt genomen en met een zzp-opslag vertaald in een starttarief op uurbasis. Daarnaast is uitvraag gedaan onder de beroepsgroep naar de gemiddelde tijdsbesteding voor (doorgaans) betaalde en niet-betaalde activiteiten binnen de onderscheiden beroepspraktijken. Wegingsfactoren zijn vastgesteld bij diverse meer of minder verzwarende aspecten van de onderscheiden beroepspraktijken. Deze ingrediënten zijn verwerkt in een rekentool die per beroepspraktijk aangeeft welk fair tarief van toepassing zou moeten zijn, per uur en voor de gehele activiteit. De bevindingen van de ketentafel kunnen helpen bij een verkennende landelijke doorrekening. Maar omdat collectieve cijfers ontbreken, en de beroepspraktijk vele varianten kent, is de kloof niet exact te vertalen in een landelijk tekort voor fair pay. Wel kan gezegd worden dat een groot deel van de freelance musici met een HBO diploma onder het niveau van het minimumloon zijn werk doet.
Ter consultatie:
Rekentool fair pay voor Freelance Klassieke Musici
Aanbiedingsbrief
De deelnemers van de ketentafel Freelance Klassieke Musici herkennen en erkennen de uitkomsten van de rapportage en instrumenten die KNYFE in haar opdracht heeft opgeleverd. De tafel ziet haar zorgen over te weinig fair pay bevestigd en hecht er aan om duidelijk te maken aan derden dat er tevens grote zorgen zijn bij de implementatie, de borging en vooral de betaalbaarheid van de ontwikkelde normen. Voor het bieden van een nadere duiding en context bij de rapportage van KNYFE stelde de ketentafel een aanbiedingsbrief op. De brief is ook een oproep aan de sector om inspirerende reacties en voorbeelden aan te dragen.
Ter kennisname:
___________________________________________________________________________
Download hier het invulformulier*:
* Het invulformulier kun je bij voorkeur vóór 1 november en uiterlijk vóór 15 november terugmailen aan fairpacct@platformacct.nl.
___________________________________________________________________________
Lees verder over wat vooraf ging:
Korte voorgeschiedenis
Na een verkenning brachten de Raad voor Cultuur en de Sociaal-Economische Raad in 2017 het adviesrapport ‘Passie gewaardeerd’ uit. Het verdienvermogen van werkenden in de culturele en creatieve sector blijft achter, zo constateerden zij. De raden riepen op om richtlijnen te ontwikkelen voor redelijke vergoedingen. Op basis hiervan verscheen er in 2017 een Arbeidsmarktagenda met drie speerpunten: structurele sociale dialoog, verdienvermogen versterken, arbeidsvoorwaarden verbeteren. Ook ontstond de Fair Practice Code met drie principes: fair pay, fair share, fair chain.
Schets van de beroepspraktijk
De sector klassieke muziek kent een tweetal cao’s, die voor Nederlandse orkesten (tevens voor remplacanten) en sinds kort ook voor muziekensembles. Deze laatste cao verkeert in een ingroeifase en kan door de meeste ensembles nog niet worden betaald. De doelgroep van de Ketentafel begeeft zich in het omvangrijke ‘vrije’ circuit buiten deze cao-domeinen om. Freelance klassieke musici kom je tegen op allerlei plaatsen in de samenleving. Bij grote en kleine evenementen, koor- en orkestuitvoeringen in het professionele circuit en (als professionele begeleider in) het amateurcircuit, privé-concerten en bedrijfsoptredens. Bij je thuis, in het verzorgingstehuis of de schouwburg, in het concertgebouw of de kerk om de hoek.
Muziek zit in de haarvaten van onze samenleving en heeft een enorme impact op welbevinden, welzijn en welvaart. Uitgedrukt in honorering loopt de waardering voor deze vakmensen achter bij beroepen van vergelijkbaar (maatschappelijk) belang. Denk aan zorg en onderwijs. Dit gaat niet om het gevoel maar om cijfers. Een goede onderbouwing van een tarief dat recht doet aan hun werk was echter nooit voorhanden. Daar heeft de ketentafel freelance klassieke musici nu grote stappen in gezet.
Specifieke vooronderzoek
Al met al gaat het om een van de vijf culturele deelsectoren waar de situatie financieel het meest zorgelijk is en waarvoor een concretisering van het fair pay principe in elk geval noodzakelijk werd geacht. Na een eerder vooronderzoek in 2020 presenteerde Bureau HTH derhalve in februari 2021 in opdracht van Platform ACCT het vooronderzoek ‘Betere Arbeidsvoorwaarden en Werkomstandigheden in de Culturele en Creatieve Sector. Een voorstel voor vervolgstappen 2021-2024.’ Voor de freelance musici betrof dit o.a. de volgende praktijkinstrumenten: Reken uit en laat zien wat optredens/concerten kosten en opleveren voor alle partijen. Schets tevens de kosten van betaling aan alle musici volgens cao’s, b.v. de cao muziekensembles. Ontwikkel (als start) een zo simpel mogelijke honoreringsrichtlijn, b.v. een eenvoudig dagtarief, tarief per optreden/concert, etc. Bureau HTH geeft voorts een solidariteitsfonds tussen muzikanten in overweging.
Programma fairPACCT en samenstelling Ketentafel vanaf 2022
Het driejarige programma fairPACCT van Platfom ACCT is per 2021 met behulp van OCW-subsidie begonnen om fair pay te concretiseren. De Ketentafel Freelance Klassieke Musici is gestart in juni 2022 en is samengesteld uit in totaal 14 (vertegenwoordigers van) musici, impressariaten, ensembles, festivals en zalen. Deelnemende muzikantenvertegenwoordigingen zijn de Kunstenbond, Platform voor Freelance Musici en FNV Media & Cultuur. Van de zijde van de werkverleners/opdrachtgevers is geen goede vertegenwoordiging aangetroffen in de sector. Met een beroep op persoonlijk gezag en deskundigheid zijn directies en programmeurs geselecteerd en uitgenodigd om aan de Ketentafel deel te nemen. Programmamanager fairPACCT Noud van de Rhee nam het voorzitterschap van de tafel op zich.
De ketentafel stelde bij aanvang een ambitiedocument op en formuleerde haar doelstelling als volgt:
- inzicht te verkrijgen in de diverse voorkomende beroepspraktijken binnen het vak en de tijdsbesteding per type activiteit;
- de beloning van deze inzet te spiegelen aan het inkomen van vergelijkbaar HBO-geschoolden;
- en hieruit een richtlijn te destilleren voor fair pay.
Meer informatie
Invulformulier (Het invulformulier kun je bij voorkeur vóór 1 november en uiterlijk vóór 15 november terugmailen aan fairpacct@platformacct.nl)
Gerelateerde berichten
Fair pay ketentafel-voorstellen cultuureducatie en amateurkunst: reageer nu!
Je mening geven over de voorstellen met tien nieuwe praktijkinstrumenten gericht op eerlijke betalin
Fair pay praktijkinstrumenten: Starttarieven en Rekentool voor optredende freelance klassieke musici in zeven beroepspraktijken
De Ketentafel Freelance Klassieke Musici presenteert bij deze de ‘Eindrapportage Starttarieven. Ui
Mijlpaal ketentafels programma Verbetering Arbeidsvoorwaarden
Deze maand is een belangrijke mijlpaal gehaald binnen het programma Verbetering Arbeidsvoorwaarden e
