Ontwerp: Grafisch Geluk
De ketentafel Kunstprofessionals in Cultuureducatie en Amateurkunst van fairPACCT presenteert bij deze haar fair pay voorstellen en vraagt om een reactie aan alle betrokkenen: bij voorkeur vóór woensdag 1 november 2023 en uiterlijk vóór woensdag 15 november. Gebruik hierbij het onderstaande invulformulier. Het betreft een ‘Handreiking Tarieventool’ met 13 typen hoofdactviteiten van de kunstprofessionals, bedoeld voor de zelfstandigen in deze culturele deelsector en hun opdrachtgevers. De terugkoppeling door fairPACCT en de ketentafel op basis van de binnengekomen reacties gebeurt voor 1 december.
Handreiking Tarieventool
De ketentafel heeft haar voorstellen gebaseerd op vooronderzoeken, een Referentiekader over (aanpalende) cao’s en richtlijnen plus een rapport met een Survey onder werkenden over de tijdsbesteding en de vergoeding van hun werkzaamheden. Gelet op dit alles ligt er nu, voorzien van achtergrondgegevens in excel, ter consultatie de ‘Handreiking Tarieventool voor zelfstandige kunstprofessionals en hun opdrachtgevers binnen cultuureducatie en amateurkunst.’ van bureau SFM in afstemming met de ketentafel.
Er is sprake van een breed werkveld. Het gaat o.a. om docenten, consulenten, coaches, dirigenten. In de Handreiking Tarieventool worden ten aanzien van de opdrachten de volgende 13 typen hoofdactiviteiten onderscheiden:
- 1-3. Verzorgen/begeleiden van: repetities van amateurkunst; voorstellingen, concerten en exposities;
bijzondere repetities (zoals generale en try-outs) en audities. - 4-6. Verzorgen van lessen: op scholen (basis-/voorgezet/speciaal onderwijs, mbo, hoger onderwijs);
in de vrije tijd (zoals in het centra voor de kunsten, vrijetijdsonderwijs, theater-, dans- en muziekscholen); aan bijzondere doelgroepen buiten het reguliere onderwijs (zoals inburgering, statushouders). - 7-8. Verzorgen van: activiteiten kinderopvang/buitenschoolse opvang; workshops/trainingen, coaching voor en met leerkrachten, andere begeleiders en besturen.
- 9. Creatieve productie en samenstellen van arrangementen, waaronder onderzoek, conceptontwikkeling, samenstellen van choreografie, scenario-ontwikkeling.
- 10. Materiële productie van optredens en exposities, waaronder inventariseren, voorbereiden en inkopen van materialen, attributen, decor, kostuums.
- 11. Voorbereiding en deelname activiteiten festivals, zomerkampen en andere vakantie-activiteiten.
- 12. Voorbereiden/organiseren van cultuuraanbod van scholen (niet het lesgeven als zodanig).
- 13. Maken van lesmaterialen.
Voor elk type hoofdactiviteit zijn er concrete fair pay voorstellen: op basis van het Referentiekader betreft dit de criteria voor de uurtarieven en naar aanleiding van het Survey-rapport gaat dit om de berekening van alle werkzaamheden behorend bij een opdracht. De algemene zzp-opslag is voor deze deelsector door SFM bepaald op 83,27% bovenop het vergelijkbare bruto-loon per type hoofdactiviteit en o.a. gelet op de daadwerkelijk op basis van cao’s te werken aantal uren door werknemers. Voorts zijn ervaring van de kunstprofessional en complexiteit van de opdracht wegingsfactoren.
Ter consultatie:
Ter kennisname:
SFM Excel: ‘Financiële achtergrondgegevens bij Tarieventool. September 2023.’
Brief ketentafelvoorzitter aan Tweede Kamer over fair pay impuls
Gelet op de verdeling van de verantwoordelijkheden tussen de overheden is de focus van rijkswege vooral gericht op de professionele kunsten in engere zin. Dat geldt ook bij de lopende voorbereiding voor de cultuurperiode 2025-2028. Om hierbij de boot niet te missen plus gelet op het genoemde Referentiekader en het voorlopige Survey-rapport heeft de ketentafelvoorzitter zich al eind juni 2023 via een brief tot de Tweede Kamer gewend. Deze is in afschrift gezonden aan de staatssecretaris van OCW, IPO en VNG. In deze brief wordt de noodzaak van een lokale basisinfrastuctuur en van een fair pay impuls voor de deelsector cultuureducatie en amateurkunst bepleit. Te realiseren door de rijksoverheid samen met de mede-overheden en culturele fondsen.
Ter kennisname:
___________________________________________________________________________
Download hier het invulformulier*:
* Het invulformulier kun je bij voorkeur vóór 1 november en uiterlijk vóór 15 november terugmailen aan fairpacct@platformacct.nl.
___________________________________________________________________________
Lees verder over wat vooraf ging:
Korte voorgeschiedenis
Na een verkenning brachten de Raad voor Cultuur en de Sociaal-Economische Raad in 2017 het adviesrapport ‘Passie gewaardeerd’ uit. Het verdienvermogen van werkenden in de culturele en creatieve sector blijft achter, zo constateerden zij. De raden riepen op om richtlijnen te ontwikkelen voor redelijke vergoedingen. Op basis hiervan verscheen er in 2017 een Arbeidsmarktagenda met drie speerpunten: structurele sociale dialoog, verdienvermogen versterken, arbeidsvoorwaarden verbeteren. Ook ontstond de Fair Practice Code met drie principes: fair pay, fair share, fair chain.
Schets van het brede werkveld
In cultuureducatie en amateurkunst zijn de afgelopen jaren veel activiteiten (weg)bezuinigd, met name door gemeenten. De Cao Kunsteducatie betreft louter wél gesubsidieerde organisaties op het terrein van kunsteducatie, waaronder begrepen dansscholen, jeugdtheaterscholen en circusscholen. Voorts hanteert een nu nog zeer beperkt aantal instellingen van oudsher de Cao Gemeenten.
De zelfstandige kunstprofessionals werken echter, al dan niet via bemiddelaars, voor veel verschillende categorieën opdrachtgevers zoals: scholen, kinderopvang, (jeugd)welzijn, amateurkunstgroepen o.a. koren en orkesten, cultuurinstellingen, sportorganisaties, festivals/vakantiekampen. Daarbinnen gelden er wisselende financiële bepalingen voor deze werkenden.
Specifiek vooronderzoek
Al met al gaat het om een van de vijf culturele deelsectoren waar de situatie financieel het meest zorgelijk is en waarvoor een concretisering van het fair pay principe in elk geval noodzakelijk werd geacht. Bureau HTH presenteerde derhalve in februari 2021 in opdracht van Platform ACCT het vooronderzoek ‘Betere Arbeidsvoorwaarden en Werkomstandigheden in de Culturele en Creatieve Sector. Een voorstel voor vervolgstappen 2021-2024.’ Hierin stonden o.a. de volgende aanbevelingen voor cultuureducatie en amateurkunst: ontwikkel tariefrichtlijnen voor werknemers zonder cao en voor zelfstandigen én reken uit wat het betekent als thans onbetaalde uren betaald gaan worden.
Programma fairPACCT en samenstelling Ketentafel vanaf 2022
Het driejarige programma fairPACCT van Platfom ACCT is per 2022 met behulp van OCW-subsidie begonnen om fair pay te concretiseren. Het Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA) is doende voor de deelsector als geheel en in 2022 specifiek met een Actieplan Arbeidsmarktpositie Kunstprofessionals in vrijetijd. FairPACCT heeft daarom in afstemming met het LKCA een Ketentafel voor de gehele deelsector samengesteld en begeleid. De tafel is gestart in juni 2022 en bestaat thans uit 11 werkenden vanuit diverse beroepsverenigingen en de vakbond, 9 typen werkverleners plus 5 commerciële of non-profit bemiddelaars. Daarnaast zijn er meelezers aangezocht m.n. bij de kunstvakopleidingen en in de welzijnssector. Bertien Minco, eerder o.a. directeur Jeugdcultuurfonds, is onafhankelijk voorzitter.
Referentiekader bestaande cao’s, richtlijnen c.a.
Op verzoek van de Ketentafel verscheen door het onafhankelijke adviesbureau Social Finance Matters (SFM) in januari 2023 het onderzoek ‘Fair pay kunstprofessionals in cultuureducatie en amateurkunst. Referentiekader bestaande cao-functies, inschalingen, uurbedragen en tariefrichtlijnen.’ SFM stelt dat het hierbij name gaat om kunstprofessionals – in het bijzonder docenten, consulenten, coaches en dirigenten – die actief zijn binnen die delen van cultuureducatie en amateurkunst waar geen of geen specifieke cao geldt. Om voor hen tot fatsoenlijke tariefrichtlijnen te komen biedt het onderzoek inzicht in de financiële situatie van deze en vergelijkbare groepen in 7 cao’s binnen de culturele en creatieve sector, 7 cao’s voor onderwijs en sociaal domein en 6 richtlijnen van beroepsverenigingen.
Survey-rapport niet vergoede werkzaamheden
Naast de matige uurbedragen was het gegeven dat er veel niet vergoede uren zijn een heet hangijzer binnen de Ketentafel. Bureau SFM heeft derhalve in afstemming met de tafel tussen half april en half juni 2023 een survey uitgezet, waarop door meer dan 1.000 werkenden is gereageerd. Op basis daarvan kwam er in september 2023 het rapport ‘Niet vergoede werkzaamheden. Aandachtspunt voor fair pay van kunstprofessionals in cultuureducatie en amateurkunst.’ Gemiddeld blijkt 38,3% van de gewerkte tijd besteed te worden aan bijkomende activiteiten die noodzakelijk zijn om de opdracht goed te kunnen uitvoeren, zoals het voorbereiden van lessen, nakijkwerk, het samenstellen van arrangementen en cursusmaterialen, of het instuderen van repertoire. Bij 76% van de opdrachten worden deze werkzaamheden echter deels niet vergoed en bij 30% helemaal niet. Niet vergoede werkzaamheden zijn daarmee volgens de onderzoeker een van de belangrijkste aandachtspunten voor eerlijke beloning oftewel fair pay in dit segment van de cultuursector.
Meer informatie
Invulformulier (* Het invulformulier kun je bij voorkeur vóór 1 november en uiterlijk vóór 15 november terugmailen aan fairpacct@platformacct.nl)
Gerelateerde berichten
Fair pay ketentafel-voorstellen voor Film/AV: reageer nu!
Je mening geven over de voorstellen met tien nieuwe praktijkinstrumenten gericht op eerlijke betalin
Fair pay praktijkinstrumenten: Officieus Functiehuis en Standaardregeling secundaire arbeidsvoorwaarden archeologie
De ketentafel Archeologie s c.s. presenteert bij deze een officieus Functiehuis en een Standaardrege
Ketentafel Jazz/Wereld/Impro presenteert plannen voor fair pay tarieven op New Music Conference
De fairPACCT ketentafel Jazz/Wereld/Impro presenteert samen met bureau Knyfe de plannen voor fair pa
