Cultuur én fair pay voor iedereen   

Op 6 juni was er in Utrecht de ‘Meet-Up Fair Pay en Fair Practice’. Georganiseerd door fairPACCT, Cultureon en ZIMIHC Connect. De fair pay praktijkinstrumenten voor zzp’ers van de ketentafel Kunstprofessionals in Cultuureducatie en Amateurkunst stonden centraal. De slotsom: cultuur én fair pay zijn noodzakelijk voor iedereen, maar soms lastig te realiseren. 

De waarde van zzp’ers

Bertien Minco, voorzitter van de ketentafel en lange tijd zelfstandige, meldde dat kunstprofessionals vaak beperkte honoraria ontvangen, zelfs onder het minimumloon. Zij benadrukte dat het voor elke zzp’er van belang is te beseffen: Wat ben ik waard? Wat is mijn waarde voor de samenleving? Op zich een saai onderwerp. Maar in de ketentafel zijn werkenden, opdrachtgevers en bemiddelaars toch enthousiast daarmee aan de slag gegaan, samen met een deskundige onafhankelijke onderzoeker.   

Simpele digitale rekentool tarieven

Karin Boelhouwer, ketentafel-lid en belangenbehartiger bij de Kunstenbond, memoreerde dat de tafel 13 beroepspraktijken in de cultuureducatie en amateurkunst heeft onderkend met elk hun eigen fair pay uurtarief. Dit is gebeurd op basis van een referentiekader met cao’s en een enquête met 1000 respondenten. Ze liet zien dat er een simpele digitale rekentool is gemaakt waarmee professionals en opdrachtgevers hun tarieven kunnen berekenen. Het is de bedoeling de digiPACCT rekentool uit 2019 op onderdelen aan te passen gelet op deze nieuwe tool.

Klik hier om de fair pay rekentool voor kunstprofessionals in cultuureducatie en amateurkunst te bekijken.

Veelzijdige professionele instellingen

Ellen van der Rijt, hoofd bedrijfsvoering van ZIMIHC, beklemtoonde dat fair pay divers is in haar type veelzijdige instelling. Er worden lessen gegeven, maar het gaat ook om faciliteren, ondersteunen en produceren. De cultuurhuizen met een vergelijkbare situatie, verenigd in de Participatie Federatie, willen daarom een eigen Cao. De huisvesting is al duurder geworden en dat zal mogelijk ook het geval worden met de uitgaven aan de werkenden. Als spil voor participatie en educatie binnen een wijk (of dorp) zijn de organisaties van grote waarde. Toch zit meer subsidie er naar verwachting niet in. Maar minder doen voor de bewoners, die vaak krap bij kas zitten, is geen welkome optie.

Vrijwilligersorganisaties in de amateurkunst

Ruben Timmer, beleidsadviseur en netwerkmanager bij Koornetwerk, merkte op dat er 750.000 koorzangers zijn in ons land en naar schatting 25.000 amateurkoren. Hun waarde ligt onder andere in persoonlijke ontwikkeling en sociale cohesie. Zij krijgen meestal begeleiding door professionele dirigenten, die een eerlijke betaling verdienen. Daarom heeft Koornetwerk deelgenomen aan de ketentafel. De inkomsten van de koren zijn globaal: 1/3 leden, 1/3 activiteiten, 1/3 derden-gelden zoals subsidies. Maar de uitgaven stijgen en bij de inkomsten is er vaak geen indexatie, de subsidies dalen zelfs in veel gevallen. De leden betalen gemiddeld ongeveer € 200 tot € 300 per jaar. Als oplossing bijvoorbeeld differentiatie in tarieven hanteren is slecht werkbaar voor deze vrijwilligersorganisaties.