De Ketentafel Archeologie heeft in november 2023 o.a. een ‘Standaardregeling secundaire arbeidsvoorwaarden’ gepresenteerd. Vanaf nu zijn er twee aanvullende notities beschikbaar: ‘Contractvorm en contractduur’ en ‘Positie zzp’ers’. De inhoud hiervan is relevant voor werkenden, bedrijven, organisaties én overheden in de archeologie. Ook voor andere culturele en creatieve deelsectoren kunnen deze van nut zijn. Meer fair pay praktijkinstrumenten volgen. 

Praktijkinstrumenten

Bekijk en download hier de praktijkinstrumenten van de ketentafel Archeologie: 

• Praktijkinstrument 1: Officieus Functiehuis archeologie. Definitieve versie, november 2023.
• Praktijkinstrument 2: Standaardregeling secundaire arbeidsvoorwaarden archeologie. Definitieve versie, november 2023.
• Praktijkinstrument 2: Standaardregeling secundaire arbeidsvoorwaarden archeologie. Notitie 1 – Contractvorm en contractduur. Mei 2024.
• Praktijkinstrument 2: Standaardregeling secundaire arbeidsvoorwaarden archeologie. Notitie 2 – Positie zzp’ers. Mei 2024.

Contractvorm en Contractduur 

Er bestaan in Nederland verschillende vormen van arbeidsovereenkomsten. Overeenkomsten voor bepaalde en onbepaalde tijd, detacheringen/uitzend contracten en (steeds minder voorkomend) nul-uren contracten en payrolling. De contractduur (bij bepaalde tijd) verschilt: van kortlopende contracten op projectbasis, tot enkele maanden of een jaar. In de Nederlandse archeologische arbeidsmarkt wordt van al die verschillende vormen gebruik gemaakt. De ketentafel belicht in de notitie ‘Contractvorm en contractduur’ de wet- en regelgeving.  

1. Gesignaleerde knelpunten

De ketentafel heeft, op basis van onafhankelijke vooronderzoeken en kennis van het werkveld, diverse knelpunten in de archeologie gesignaleerd. Zoals niet doorstromen naar een vast contract na een aantal tijdelijke dienstverbanden en slechtere secundaire arbeidsvoorwaarden voor een tijdelijke werknemer. 

2. Aanbevolen verbeteringen

De ketentafel doet in deze notitie aanbevelingen ter verbetering zoals:

• Voor werkgevers, zorg dat je de contractvorm zorgvuldig kiest.
  • Flexibel waar flexibel nodig is.
  • Voor structurele formatieruimte start met een overeenkomst voor bepaalde tijd.
  • Bij wederzijds goed bevallen vervolgens een overeenkomst voor onbepaalde tijd.
• Voor werknemers, vraag om duidelijkheid voordat je ergens start, vraag naar de intentie.
  • Wat is de reden van de vacature en wijze waarop deze ingevuld wordt?
  • Is het een tijdelijke invulling?
  • Is er potentieel een verlenging mogelijk? 

Positie zzp’ers 

De ketentafel laat in de notitie ‘Positie zzp’ers’ hun arbeidsmarkt plus inkomen in de archeologie zien en belicht de wet- en regelgeving die voor hen geldt.  

1. Geschetste problemen 

De ketentafel heeft ten aanzien van de zzp’ers in de archeologie een aantal problemen geschetst. Als eerste de schijnzelfstandigheid. Voorts de onderhandelingspositie van zzp’ers: deze wordt in de huidige markt verzwakt door een sterke concurrentie op prijs. Als onderaannemers worden ze bovendien zelden betrokken in het offertetraject van de hoofdaannemer. De onderaannemer heeft hierdoor weinig invloed op de planning en de te hanteren tarieven. Bovendien is het onverzekerd zijn voor arbeidsongeschiktheid, wettelijke aansprakelijkheid en pensioen een probleem.

2. Voorgestelde oplossingsrichtingen 

• Voor het oplossen van het probleem ‘schijnzelfstandigheid’ wordt door de ketentafel met name verwezen naar nieuwe wetgeving.  
• De slechte onderhandelingspositie kan worden ondervangen door zzp-tariefvoorstellen vanuit de ketentafel die geënt zijn op beloningen van werknemers met vergelijkbare werkzaamheden, onderlinge prijsafspraken tussen zzp’ers en model aanbestedingsvoorwaarden archeologie.
• Tariefvoorstellen vanuit de ketentafel die de zzp’er ruimte bieden voor verzekeringen bij arbeidsongeschiktheid, wettelijke aansprakelijkheid en pensioen zouden een oplossing kunnen bieden voor het niet-verzekerd zijn.